مقایسه رقیق کننده های مختلف بر پایه لیپوزوم و زرده تخم مرغ برای سرد کردن و انجماد منی قوچ

انجماد اسپرم ها یکی از روش های مهم برای بهبود نژاد حیوانات است با این وجود اسپرماتوزئیدهای قوچ به انجماد بسیار حساس هستند. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه استفاده از رقیق کنندهای بر پایه لیپوزوم (اپتیکسل، OX)، -TRISزرده تخم مرغ تجاری (اپتیدیل، OP) و بر پایه زرده تخم مرغ سیتراته (CY) بر کیفیت منی گوسفند در مراحل انجماد بود. منی چهار قوچ بالغ نژاد دورپر در فصل جفت گیری (26° N، نوامبر) جمع آوری شد. منی پس از جمع آوری، ارزیابی و سپس در رقیق کننده های OX، OP یا CY رقیق شد. نمونه های منی از دمای 37 درجه سانتیگراد در طی 2 ساعت به دمای 4 درجه سانتیگراد رسانده شد (مایع منی خنک شده، RS)، پس از آن نمونه های منی در نی ها بسته بندی و در بخار نیتروژن مایع (LN) به مدت 10 دقیقه قرار داده شده و سپس در نیتروژن مایع در دمای 196- درجه سانتیگراد (منی منجمد، CS) غوطه ور شده و تا زمان ارزیابی نگهداری شدند. در منی های تازه (FS)، نتایج مشاهده شده برای هر 3 رقیق کننده یکسان بود (P>0.05)]حرکت (3/0 ± 2/4)، زنده مانی (2/3 ± 4/75)، تست تورم هیپو اسموتیک (HOST) (1/2 ± 2/59) و نرمالیتی (5/3 ± 7/84)[. حرکت اسپرم ها در منی های نگهداری شده در یخچال (RS) با OX و OY (به ترتیب 2/0 ± 0/4 و 3/0 ± 6/3) در مقایسه به OP (21/0 ± 0/3؛ P<0.05) بالاتر بود. زنده مانی اسپرم ها پس از نگهداری در یخچال و انجماد کاهش یافت (P<0.05). زنده مانی اسپرم ها در منی های نگهداری شده در یخچال در رقیق کننده OX (65%)، CY (63%) و OP (60%؛ P>0.05) مشابه ولی در منی های منجمد شده، در رقیق کننده CY نسبت به سایر رقیق کننده ها کم تر بود (P<0.05). یکپارچگی غشائی (HOST) با استفاده از رقیق کننده OX (7/1 ± 6/53) مشابه رقیق کننده OP (5/1 ± 7/50؛ P>0.05) بود اما نسبت به رقیق کننده CY (5/1 ± 7/48؛ P<0.05) بالاتر بود. هیچگونه تفاوتی بین رقیق کننده OX و رقیق کننده های تهیه شده از زرده تخم مرغ از نظر پارامترهای مربوط به اسپرم مشاهده نشد با وجود بر این رقیق کننده OX در حفاظت از یکپارچگی غشاء در منی های قرار گرفته در شرایط انجماد/ذوب، کاراتر بود.