بررسی وضعیت ناتوانی و عوامل مرتبط با آن در سالمندان شهر قم

ناتوانی از پیامدهای سالمندی بوده و منجر به اختلال در فعالیت های روزانه زندگی و بدنبال آن وابستگی فرد سالمند و رخداد سایر اختلالات جسمی- روانی، اقتصادی و اجتماعی در فرد می گردد.  با توجه به روند صعودی جمعیت سالمندی در کشور شناسایی وضعیت ناتوانی برای سیاست گذاری های سلامتی امری ضروری می باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت ناتوانی و عوامل مرتبط با آن در سالمندان شهر قم، به عنوان یکی از کلانشهرهای کشور، انجام گرفت.

در مطالعه مقطعی - تحلیلی حاضر، تعداد 166 نفر از سالمندان بالای 60 سال به روش نمونه گیری چند مرحله  ای تصادفی جهت حضور در مطالعه انتخاب شدند. اطلاعات مربوط به ناتوانی سالمندان از طریق پرسشنامه ی استاندارد 36 سوالی DASWHO 2 توصیه شده توسط سازمان بهداشت جهانی جمع آوری گردید. برای تجزیه و تحلیل عوامل موثر بر ناتوانی و زیر مقیاس های مختلف آن از مدل رگرسیون خطی چندگانه به روش گام به گام پسرو استفاده شد.

شیوع ناتوانی برابر 9/66 درصد برآورد گردید، ناتوانی شدید و متوسط بترتیب برابر  2/4 % و 9/16 % برآورد گردید. 2/4 درصد از افراد (7 نفر) بدون تجویز پزشک دارو مصرف نموده بودند. سابقه افتادن در طی یکماه گذشته برابر 23 درصد برآورد گردید. متغیرهای جنسیت (001/0=P ،288/0=B)، سن (001/0=P ،206/0=B)، سابقه درد (001/0=P ،376/0=B)، سابقه افتادن (001/0=P ،201/0=B)، سابقه بستری شدن (026/0=P ،135/0-=B)، سطح تحصیلات (035/0=P ،129/0-=B) و شغل (001/0=P ،366/0-=B) ارتباط معنی داری با ناتوانی کل داشتند.

با توجه به روند رو به رشد جمعیت سالمند ایران و شیوع بالای ناتوانی در این دوره، اقدامات کنترلی جهت پیشگیری یا کاهش ناتوانی بخصوص در زنان ضروری می باشد. افزایش امنیت مالی، تسکین درد، افتادن، کاهش نابرابری های اجتماعی - اقتصادی بین مردان و زنان از ضروریات این دوره برای کاهش آسیبهای ناشی از سالمندی خواهد بود.