تطبیق نظریه نظم نحوی با بخش میانی آیه 4 از سوره مریم

نظم از نظر عبدالقاهر جرجانی عبارت است از پیوستگی کلمات به یکدیگر که بر اساس معانی و احکام و وجوه نحوی موجود در آن ها به دست می آید. او درباره قرآن معتقد است که اعجاز آن بر اساس نظم ناشی از تقدیم، تاخیر، ذکر و حذف، قصر و فصل، وصل، تعریف و تنکیر و... است. ما در این مقاله سعی می کنیم بر اساس نظریه نظم و با روش توصیفی - تحلیلی- تطبیقی، تاثیر به هم پیوستگی کلمات در خلق تصویر حاصل از استعاره در جمله «اشتعل الراس شیبا» از آیه 4 سوره مریم را بیان کنیم. زیبایی استعاره موجود بنا بر قول عبد القاهر جرجانی ناشی از عواملی همانند اسناد «اشتعال» به «الراس»، نکره آمدن «شیبا» و موخر شدن آن یا آمدن «ال» بر سر «راس» است. از هماهنگی عوامل بالاو با انتخاب درست مشبه به استعاره ای با بیش از 10 جامع به وجود آمده است که تصویری کامل را پدید آورده است که بلاغیون، این استعاره را از زیباترین و نیکو ترین استعاره ها بر شمرده اند.