شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر مهاجرت ورزشکاران نخبه در ایران

مهاجرت نخبگان و متخصصان ورزشی به عنوان پدیده ای اجتماعی، اثرات زیانباری بر فرآیندهای رشد و توسعه ورزش بر جای میگذارد. هدف پژوهش حاضر شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر مهاجرت ورزشکاران نخبه ایران است.

این پژوهش از نوع آمیخته است که در دو مرحله کیفی و کمی انجام شده است. در مرحله نخست، گردآوری داده ها از طریق 8 مصاحبه نیمه ساختاریافته و نیز تحلیل محتوای اسناد، مدارک و ادبیات موجود، انجام شد؛ حاصل این مرحله، فهرستی از دلایل مهاجرت ورزشکاران مشتمل بر چهار دسته عوامل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و حرفه ای بود. در مرحله بعد، برای تعیین اهمیت و وزن هر یک از عوامل، پرسشنامه ای مبتنی بر روش تصمیم گیری چندمعیاره BWM طراحی و بین 10 تن از ورزشکاران نخبه ملی توزیع شد که به شیوه قضاوتی انتخاب شدند.

تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که عوامل اقتصادی همچون «دسترسی به فرصت های شغلی بهتر» و «تفاوت وضعیت رفاهی کشور مبدا و مقصد»، مهم ترین دلایل مهاجرت ورزشکاران هستند. عوامل حرفه ای (مانند دسترسی به امکانات و مربی؛ و بی برنامگی فدراسیون ها)، عوامل سیاسی (مانند ناکارآمدی نظام مدیریت کلان کشور؛ و نفوذ گرایش های سیاسی در ورزش) و عوامل اجتماعی (مانند جایگاه اجتماعی ورزشکاران؛ و تمایل به زندگی مدرن) در رده های بعدی قرار دارند.

مشکلات مدیریت کلان جامعه و به ویژه حوزه اقتصادی اثر تعیین کننده ای بر تصمیم ورزشکاران به مهاجرت دارد؛ اما، به نظر می رسد با رفع مشکلات حرفه ای و مدیریتی ورزش، تا حدود زیادی می توان دغدغه اقتصادی ورزشکاران را رفع و انگیزه لازم را برای ماندگاری در کشور ایجاد کرد.