بررسی شیوع خشونت در رانندگی بین رانندگان شهر تهران

سوانح ترافیکی و پیامد ترافیک ناهنجار نه تنها شامل مرگ و مصدومیت در جامعه می شود بلکه موجب گسیختگی روابط اجتماعی، برهم خوردن سلامت روان و پایین آمدن کیفیت زندگی مردم این جوامع می شود. رفتارهای خشونت آمیز در رانندگی علاوه بر آسیب جسمانی و مرگ، بر سلامت اجتماعی و روانی شهروندان نیز تاثیر می گذارد. این تحقیق باهدف شناسایی رفتارهای خشونت آمیز رانندگان وسایل نقلیه موتوری و اندازه گیری و توزیع این رفتارها در تهران انجام شد.

این پژوهش با استفاده از یک پرسشنامه پژوهشگر ساخته با روایی و پایایی بالا در بازه زمانی شهریور تا آذر 1397 انجام شد. پرسشنامه دارای دو بخش اطلاعات دموگرافیک رانندگان و 20 سوال اختصاصی در مورد رفتارهای خشونت آمیز بود. سوالات اختصاصی در مقیاس 5 درجه ای لیکرت از کاملا مخالفم=1 تا کاملا موافقم = 5 طراحی شد. برای محاسبه روایی محتوایی از ضریب نسبت اعتبار محتوا استفاده شد که برای هر سوالات بالای 7/0 و برای کلیه سوالات 72/0 بود. با استفاده ازنظر 10 متخصص شاخص روایی محتوا نیز 8/0 محاسبه شد. برای پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. ضریب کرونباخ 7/0 بود. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 22 و آمار توصیفی و تحلیل آماری ناپارمتریک (من ویتنی و کروسکال) انجام شد.

رفتار عصبی شدن از گیر افتادن در ترافیک یا گیر افتادن پشت راننده ای که آهسته رانندگی می کند، بیشترین توزیع را در بین رانندگان داشت (2/11). کمترین میانگین نیز مربوط به عبور از چراغ قرمز و زبان یا شکلک درآوردن برای سایر رانندگان بود. بررسی ارتباط متغیرهای دموگرافیک با میزان خشونت در رانندگان نیز نشان داد، بین نوع وسیله نقلیه و میانگین خشونت(p=0.001) و بین میانگین خشونت در دو گروه از رانندگان که سابقه درگیری و نزاع داشتند و گروهی که نداشتند، ارتباط معنادار دیده شد (p=0.018).

با توجه به اینکه رفتار خشونت آمیز در رانندگی می تواند عواقب منفی زیادی در جامعه داشته باشد، بهتر است برای افرادی که سابقه نزاع و درگیر شدن با افراد دیگر رادارند و صبر و تحمل کمتری در ترافیک دارند، آموزش و فرهنگ سازی در جهت اصلاح رفتار رانندگی، کنترل پرخاشگری رانندگی و احترام به قانون به کار گرفته شود.