تجزیه اثر بازگشتی ناشی از بهبود کارآیی مصرف بنزین به اثرات جانشینی و تولیدی با تاکید بر بخش حمل ونقل: مدل CGE

بنزین یکی از مهم ترین فرآورده های نفتی کشور محسوب می شود که در قیاس با متوسط منطقه ای و جهانی، دارای مصرف بسیار بالایی بوده و تمهیدات جدی جهت بهبود کارآیی مصرف آن در کنار سایر سیاست های اقتصادی از جمله سیاست های قیمتی، امری ضروری محسوب می شود. با توجه به اینکه بهبود کارآیی انرژی توام با شکل گیری اثر بازگشتی است، لذا بی‏توجهی یا کم توجهی به اثر بازگشتی، به ناکارآمدی یا کم کارآمدی سیاست‏های بهبود کارآیی منجر خواهد شد. هدف اصلی مقاله حاضر، این است که عوامل موثر بر اثر بازگشتی «بنزین» و «سایر فرآورده های نفتی» را به صورت کمی تبیین کرده و اثر بازگشتی بخشی را به اثرات جانشینی و تولیدی تفکیک کند. نتایج، با به کارگیری مدل CGE نشان می دهد که اولا، اثر بازگشتی مربوط به "بنزین" و "سایر فرآورده های نفتی" در همه بخش های اقتصاد از جمله زیربخش های حمل ونقل، مثبت است؛ ثانیا، بخش های تولیدی که بیشترین سهم از کل مصرف بنزین کشور را دارند، عوامل اصلی در شکل گیری اثر بازگشتی بوده و سهم بیشتری از اثر بازگشتی گستره اقتصاد را به خود اختصاص داده اند؛ ثالثا، تجزیه اثر بازگشتی در سطح فعالیت های تولیدی، حاکی از تسلط مکانیزم اثر جانشینی بر مکانیزم اثر تولیدی در شکل گیری اثر بازگشتی بخشی در کوتاه مدت است.