بررسی و تحلیل گونه شناسی سفالینه های آغاز دوران اسلامی تا پایان دوره صفوی منطقه همدان

وجود مسیرهایی مانند شاهراه خراسان و راه فرعی شاهی در منطقه همدان باعث شده است که این منطقه به عنوان یک چهارراه منطقه ای در طول دوران مختلف تاریخی شناخته شود. در دوران اسلامی این مسیرهای تجاری و زیارتی باعث پیدایش انواع فرهنگهای مختلف سفالگری میشوند. باتوجه به تاثیرپذیری فرهنگهای سفالگری منطقه همدان از مناطق بزرگ تولید سفالینه های اسلامی، در این پژوهش سعی شده به پرسشهایی از قبیل: گونه های سفالگری دوران اسلامی همدان کداماند؟ کدام گونه های سفالی منطقه همدان از ویژگی های بومی و محلی برخوردارند؟ پاسخ داده شود. هدف اصلی نیز شناسایی انواع گونه های سفالی منطقه است که این فرآیند ازطریق مطالعه داده های باستانشناختی حاصل از بررسی ها و کاوشهای علمی صورت گرفته است. درطول این پژوهش تعداد بیش از 12 گونه سفالی دوران اسلامی در منطقه شناسایی گردید. تمامی این گونه ها در بازه زمانی قرون نخستین اسلامی، قرون میانی و قرون متاخر قرار میگیرند. در قرون نخستین اسلامی منطقه، انواع سفالینه های ساده بدون لعاب، گونه منقوش گلی و سفالینه های اسگرافیاتو بهدست آمده است. دوره بعدی مربوط به سفالینه های قرون میانی است. ازجمله گونه های سفالی این دوران منطقه، میتوان به انواع سفالینه های تکرنگ، سفالینه های بدون لعاب با نقوش قالبی، سفالینه های قلممشکی، سیلوئت (سایهنما)، سفالینه های سلطانآباد، سفالینه های زرینفام و گونه آبی و سفید قرون میانی اشاره نمود. آخرین گروه از سفالینه های دوران اسلامی همدان مربوط به سفالینه های قرون متاخر است. در این دوران، تولید گونه هایی مانند آبی و سفیدهای دوران صفوی و سفالینه های منقوش روی لعاب با نقوش ناشیانه رواج پیدا میکند.