مروری جامع بر جنس گیاه وکسینوم (قره قاط ایرانی)

امروزه استفاده از داروهای گیاهی در طی سال های اخیر برای درمان بیماری ها رو به افزایش بوده و مهم ترین علت استفاده آن اثبات اثرات مخرب و جانبی داروهای شیمیایی است. جنس دارویی وکسینوم از گیاهان پرطرفدار می باشد که هر روز بر ارزش دارویی، غذایی و صنعتی این گیاه افزوده می شود، 100 گونه از این جنس در دنیا پراکنش دارد و قره قاط با نام علمی Vaccinium arctostaphlyus تنها گونه موجود در ایران می باشد که در 6 نقطه از ایران گزارش شده است. مهم ترین متابولیت های موجود در برگ و میوه قره قاط را فنل ها بویژه سیانوزیدها تشکیل می دهند که دارای خاصیت آنتی اکسیدانی می باشند. میوه های قره قاط حاوی 30 درصد قند، 5/15 درصد پروتئین، 5/1 درصد چربی و سرشاخه ها حاوی هگزا دکانوئیک اسید، تیس پیرن، بتا یونن و ساندراکوپیمارادینن می باشد. در طب سنتی ایران دم کرده میوه در کاهش قند خون و فشار خون توصیه و مصرف می شود. قره قاط اثر آنتی باکتریال دارد و در درمان عفونت مثانه به کار می رود. به علت داشتن ترکیبات آنتی سیانوسیدی به تشکیل مویرگ های قوی تر کمک می کند و کاهش چسبندگی پلاکت خون را سبب می شود. امروزه با پیشرفت چشمگیر علوم بیوتکنولوژی از جمله کشت بافت، دسترسی به کیفیت و کمیت بالا در محصولات این جنس افزایش یافته است. جنس وکسینوم و گونه دارویی قره قاط در ایران دارای ارزش اقتصادی بوده و نیازمند مطالعه و پژوهش بیشتر برای افزایش سطح کشت، تولید محصولات دارویی و غذایی از این گیاه دارویی می باشد.