بررسی پایداری عملکرد لاین های امیدبخش ارزن دم روباهی (Setaria italica L.)

به منظور بررسی پایداری ارزن دم روباهی، شش ژنوتیپ ارزن دم روباهی (پنج ژنوتیپ جدید و رقم باستان به عنوان شاهد) در شش منطقه (کرج، گنبد، ورامین، یزد، ساری و بیرجند) طی دو سال در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در چهار تکرار کشت گردید. نتایج تجزیه مرکب برای صفات مورد بررسی (تعداد پنجه، تعداد برگ، تعداد روز تا گلدهی، ارتفاع، عملکرد علوفه تر، عملکرد علوفه خشک و عملکرد دانه) نشان داد ارقام و محیط های مورد آزمایش اختلاف معنی داری با یکدیگر دارند و اثرات متقابل ژنوتیپ و محیط از لحاظ آماری معنی دار بود. تمامی ژنوتیپ ها به جز ژنوتیپ G4 میانگین عملکردی (علوفه) بالاتر از رقم شاهد داشتند. میانگین کل آزمایش 76/24 تن در هکتار بود و میانگین عملکرد کلیه ارقام به جز دو ژنوتیپ G3 و G5 کمتر از میانگین کل بود. بررسی پایداری ارقام به روش های مختلف نشان داد ژنوتیپ G5 علاوه بر عملکرد بالا از پایداری خوبی به کلیه محیط های مورد آزمایش داشت. نتایج همبستگی بین آماره های مختلف پایداری و عملکرد نشان داد دو آماره شاخص برتری ژنوتیپ (Pi) و رتبه بندی ژنوتیپ ها (S1) دارای همبستگی منفی با عملکرد علوفه بودند و آماره های خوبی برای گزینش هم زمان ژنوتیپ های پایدار با عملکرد بالا بودند. آماره های پایداری انحراف از رگرسیون، واریانس پایداری شوکلا و اکووالانس ریک هم ارز یکدیگر بودند و امکان جایگزینی این آماره ها با یکدیگر در برنامه های اصلاحی وجود دارد. به طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد ژنوتیپ G5 علاوه بر عملکرد بالا، از پایداری خوبی به کلیه محیط ها برخوردار بود و می تواند به عنوان یک رقم جدید در آینده معرفی شود.