تحلیل نگاشت های استعاری و طرحواره ای در مفهوم اجل در آثار مولوی

هدف از این پژوهش استخراج، بررسی و تحلیل نگاشت‏های استعاری و طرحواره‏ای در مفهوم اجل در آثار مولوی است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده و با مطالعه و استخراج اشعار مرتبط با مفهوم اجل در آثار مولوی استعاره‏ها براساس نظر کووچش  (2010) تحلیل شده و  دسته‏بندی طرحواره‏ها نیز براساس ایوانز و گرین  (2006) صورت گرفته است. یافته‏های پژوهش نشان داد که این مفهوم انتزاعی در تجسم ذهنی مولانا به‏صورت مفاهیم عینی بازنمایی و در شعر متجلی می‏شود. بررسی طرحواره های تصویری در استعاره اجل در آثار مولانا نشان داد که بیشترین نوع طرحواره یافت شده در اشعار طرحواره وجودی است. یافته ها از به کارگیری طرحواره های مختلف نوعی شی ء و جاندارنمایی مفهوم مرگ را نشان می دهد و در موارد دیگر اجل به‏صورت حرکت، مسیر، هدف، جهت و ظرف بازنمایی شده است. همچنین نگاشت حوزه های مبدا معرفی شده توسط کووچش با آنچه در اشعار مولوی به کار رفته حکایت از این دارد که بجز دو حوزه «ساختمان و بنا» و «سرما و گرما» سایر حوزه های مبدا با هم هم خوانی دارند و از این میان حوزه ها «حرکت و جهت»، «نیرو» و «اعضای بدن» از بیشترین بسامد برخوردار است. علاوه بر سیزده حوزه مبدا معرفی شده توسط کووچش، در اشعار مولوی «خواب» نیز به عنوان حوزه مبدا دیگری برای استعاره مرگ یافت شد.