طراحی، اجرا و تببین نگرانی های سلامت باروری زنان مبتلا به دیابت

امروزه وجود درصد بالایی از زنان در سنین باروری به دیابت یکی از معضلات مهم سیاستگذاران به شمار می آید، لذا با هدف تبیین نگرانی های سلامت باروری زنان مبتلا به دیابت نوع 1 و ارائه مداخله ای مبتنی بر نگرانی های سلامت باروری آنها مطالعه ای طراحی شد تا با ارائه مستندات پایه ای برنامه ریزی های بهداشتی فراهم آورد.

پژوهش حاضر یک مطالعه ترکیبی چند مرحله ای بود که در 3 مرحله اجرا شد. در مرحله اول طی یک مطالعه کیفی، با  17 زن مبتلا به دیابت نوع 1 و 4 شوهر مصاحبه عمیق نیمه ساختارمند صورت گرفت. داده های این مرحله با استفاده از رویکرد تحلیل محتوا و به روش گرانهایم و لاندمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. سپس در مرحله دوم مطالعه جلسه ای با حضور شش تن از متخصصین علاقمند تشکیل و با توجه به درون مایه‎های کشف شده از بخش کیفی مطالعه، نگرانی های زنان به روش اسمی و برحسب اهمیت اولویت بندی شد. سپس در اولویت طرح شده، مروری بر متون موجود انجام شد و مداخله مشاوره زوجی مبتنی طراحی شد. در مرحله سوم مطالعه جهت تعیین تاثیر مشاوره زوجی، یک کارآزمایی بالینی تصادفی بر روی 32 زن مبتلا به دیابت نوع 1 انجام شد.

در مرحله اول مطالعه، تحلیل محتوای داده های حاصل از مصاحبه های بخش کیفی به منظور تبیین نگرانی های سلامت باروری زنان مبتلا به دیابت به شکل 6 درونمایه اصلی (بعد جسمی، روانی، اجتماعی، بعد باروری، زندگی زناشویی و بعد حمایتی و اطلاعاتی) منجر شد. در مرحله دوم، در جلسه هم اندیشی نگرانی های جنسی به عنوان مهمترین و اولویت دارترین نگرانی برای طراحی مداخله تعیین شد. با مرور مداخلات و برنامه های موجود در این زمینه در ایران و سایر کشورها، مداخله مشاوره ای زوجی مبتنی بر مدل BETTER طی حداقل 4 جلسه، در 3 مرحله پیش ازمون، پس ازمون و پیگیری 2 ماهه و با هدف بهبود عملکرد و رضایت جنسی زنان مبتلا به دیابت طراحی گردید. در مرحله سوم مطالعه نتایج کارآزمایی بالینی تصادفی، بیانگر تفاوت آماری معناداری بین میانگین شاخص عملکرد جنسی زنان در دو گروه مداخله و کنترل بود (001 > p)، اما بین میانگین مقیاس رضایت جنسی زنان گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل اختلاف معناداری مشاهده نشد (09/0 = p).

براساس یافته های این مطالعه، نگرانی سلامتی باروری زنان مبتلا به دیابت در پنج حیطه قرار می گیرند که در حیطه جنسی، مشاوره ای زوجی مبتنی بر مدل BETTER می تواند افزایش معناداری در عملکرد جنسی این زنان ایجاد کند