ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح کنترل و بهره برداری از سیلاب حوضه آبخیز مود بیرجند

یکی از پروژه های آبخیزداری اجرا شده در ده سال گذشته طرح کنترل و بهره وری از سیلاب حوضه آبخیز مود بیرجند می باشد. از آنجا که رعایت ملاحظات زیست محیطی در ارتباط با اینگونه پروژه ها، ضرورتی اساسی در راستای دستیابی به توسعه پایدار به شمار می رود، ارزیابی عملکرد و اثرات زیست محیطی در قبل و بعد از اجرای طرح و پایش آن یسیار اهمیت دارد. در تحقیق حاضر به ارزیابی اثرات زیست محیطی بعد از اجرای طرح کنترل و بهره وری از سیلاب حوضه آبخیز مود بیرجند با استفاده از روش ارزیابی زیست محیطی SEA پرداخته شده است.  نتایج بدست آمده حاکی از عدم توجه مطلوب طرح به اهداف توسعه پایدار و SEA است (میانگین 0.39از مجموعه زیرمعیارها). به طوری که پایداری طبیعی محقق شده است. اما پایداری اقتصادی و اجتماعی کمترین رتبه را دارا می باشد و بیانگر عدم توجه طرح به ابعاد اقتصادی و بویژه اجتماعی توسعه پایدار می ‎باشد. هرچند برنامه های آموزشی اجرا شده اما این برنامه ها جهت توانمندسازی اقتصادی بوده است و توجهی به جنبه های مشارکت مردمی، آگاهی و اعتمادسازی و پذیرش مردمی صورت نگرفته است. بدین لحاظ با بروز خشکسالی های چند دهه اخیر و رکود اقتصادی پیش آمده، روستائیان نیز بدلیل مواجهه با تنش های کم آبی و اقتصادی تصمیم به مهاجرت و یا تغییر فعالیت اقتصادی خود داده اند و در این میان تنازعاتی بر سر آب و مالکیت منابع پیش آمده است. این مسائل حاکی از لزوم توجه به ابعاد اجتماعی توسعه پایدار در طرح های آبخیزداری می باشد.