کارگزاری وزارت امور خارجه در کرمان و بلوچستان و تامین منافع ایران

بلوچستان در سراسر دوره قاجار عرصه تقابل سیاست‏های ایران و انگلیسی ها بود. بررسی منابع مختلف و به‏ویژه اسناد وزارت امور خارجه نشان می‏دهد که بخش مهمی از حوادث سیاسی بلوچستان در دوره قاجار یا در ارتباط با دخالت انگلیسی ها در این ناحیه شکل گرفته یا آنکه به‏ طور مستقیم در آن حوادث نقش داشته‏اند. یکی از مهم‏ترین نتایج دخالت انگلیسی ها در بلوچستان، تعیین حدود مرزهای ایران با خان‏نشین کلات بود، اما تعیین حدود به معنای پایان دخالت انگلیسی ها در بلوچستان نبود، بلکه آغازی بود برای ظاهر شدن سیاست‏های آنان در شکل‏های جدید. در مقابل وزارت امور خارجه ایران اقداماتی در برابر انگلیسی ها انجام داد که تاثیرگذارترین آن تاسیس «کارگزاری مهام خارجه در کرمان و بلوچستان» بود. کارگزارانی که به این ناحیه مامور شده بودند نقش مهمی در دفاع از منافع مردم ایران در برابر دخالت‏های انگلیسی ها در بلوچستان و جلوگیری از گسترش نفوذ آن‏ها داشتند. این مقاله در صدد است با اتکا به اسناد، نقش و تاثیرگذاری کارگزاران وزارت امور خارجه را در دفاع از منافع ایران در بلوچستان نشان دهد.