مطالعه مولکولی عوامل حدت جدایه های پاستورلا مولتوسیدای مربوط به طیور و بررسی کشندگی جدایه های حاد در جنین و نیمچه ماکیان

مطالعه حاضر با هدف تایید مولکولی، تعیین تیپ کپسولی و بررسی 12 عامل مهم حدت شامل ompH، oma87، sodA، sodC، hgbA، hgbB، exBD-tonB، nanB، nanH، ptfA، pfhAوtoxA 18 جدایه طیوری پاستورلا مولتوسیدا از مناطق مختلف ایران به همراه یک سویه از ارگانیسم که از موارد همه گیری پاستورلوز در مناطق شمالی کشور جداسازی شده بود، و نیز بررسی کشندگی جدایه های حاد در جنین و نیمچه ماکیان طراحی گردید. برای تایید مولکولی جدایه های مورد آزمایش از پرایمرهای اختصاصی ژن kmt1 و برای تعیین تیپ کپسولی و شناسایی عوامل حدت آن ها از روش PCR چندگانه و پرایمرهای اختصاصی ژن های مسئول بیوسنتز کپسول و ژن های کدکننده عوامل حدت ارگانیسم بهره برده شد. تمام جدایه ها از نظر مولکولی تایید شدند ولی از نظر تیپ کپسولی، 16 جدایه (8/88 درصد) به همراه سویه جداشده از موارد همه گیری پاستورلوز متعلق به تیپ A بوده و دو جدایه (1/11درصد) غیرقابل تیپ بندی بودند. آزمایش شناسایی عوامل حدت نشان داد که 100 درصد جدایه ها دارای شش ژن حدت sodC، hgbA، hgbB، nanB، nanHو ptfAمی باشند. ژن های oma87، exBD-tonB، ompH، sodAو pfhAنیز به ترتیب در 4/94، 4/94، 3/83، 6/66 و 7/27 درصد از جدایه ها حضور داشتند درحالی که هیچ کدام از آن ها حامل ژن toxAنبودند. جهت تعیین میزان کشندگی 50 درصد جدایه ها برای جنین ماکیان (Chicken embryo lethal dose 50) (CELD50) و نیز محاسبه دوز کشندگی 50 درصد آن ها در ماکیان (Lethal dose 50) (LD50)، رقت های مختلف پنج جدایه حاد واجد اکثر ژن های حدت و نیز سویه جداشده از موارد همه گیری پاستورلوز به ترتیب به تخم مرغ های جنین دار و نیمچه های تخم گذار تلقیح گردیدند. بر اساس نتایج محاسبه CELD50، با اینکه هر شش جدایه قادر به تلف نمودن جنین ماکیان بودند ولی سویه جداشده از موارد همه گیری پاستورلوز به عنوان حادترین جدایه مشخص گردید. نتایج آزمایش تعیین LD50 نشان داد که هیچ کدام از پنج جدایه حاد قادر به تلف نمودن پرندگان تحت آزمایش نبودند در حالی که میزان LD50 سویه جداشده از موارد همه گیری پاستورلوز 101×5 واحد تشکیل دهنده پرگنه به ازای هر پرنده (cfu/case) محاسبه گردید و این سویه به عنوان حادترین جدایه تحت بررسی شناسایی شد. یافته های پژوهش جاری نشان داد با اینکه جدایه های پاستورلا مولتوسیدای طیور ایران حاوی اغلب ژن های حدت بوده و حادترین آن ها قادر به تلف نمودن جنین ماکیان نیز بودند ولی هیچ کدام از این جدایه ها توانایی عفونی سازی نیمچه ماکیان را نداشته و حدت سویه های جداشده از پرندگان مبتلا به شکل فوق حاد بیماری در طی همه گیری ها، به مراتب بالاتر می باشد. داده های مطالعه حاضر می تواند در طراحی واکسن های جدید و کارآمدی که قادر به ایجاد محافظت قابل قبول در جمعیت های دامی باشند، مفید واقع گردد.