بررسی ویژگی های نوری و مقاومتی خمیرکاغذ سودای باگاس رنگبری شده با روش کاملا بدون کلر (TCF)

سالانه حدود 60000 تن کاغذ چاپ و تحریر در کارخانه پارس هفت تپه- اهواز و از باگاس تولید می شود. در این کارخانه خمیر سودای باگاس قبلا با توالی CEH و در حال حاضر با توالی EH  (استخراج قلیایی(E) و هیپوکلریت (H)) رنگ بری می شود. با توجه به این که در مرحله کلرزنی (C) درصد خشکی خمیر کاغذ حدود 3 درصد است و مقادیر زیادی پساب و ترکیبات کلرینه شده لیگنین (AOX) تولید می شود که از نظر زیست محیطی بسیار مهم می باشد. به همین دلیل در این کارخانه و همچنین در سیستم های متداول جهانی، مرحله کلرزنی (C) و برخی توالی های رنگبری با ترکیبات کلر همانند هیپوکلریت (H) و دی اکسید کلر (D) نیز حذف می شوند و به جای آنها از اکسیژن (O)، ازن (Z)، پروکسید هیدروژن (P)، دی تیونیت سدیم (Y) و یا ترکیبی از آنها استفاده می گردد، در این شرایط، به این سیستم، رنگبری با روش بدون کلر (TCF) گفته می شود. به همین منظور این تحقیق با هدف تاثیر استفاده از رنگبری با روش کاملا بدون کلر بر ویژگی های نوری و مقاومتی کاغذ حاصل از خمیر کاغذ سودای باگاس انجام شد.

برای انجام این تحقیق خمیرکاغذ رنگبری نشده سودای باگاس (قبل از بخش رنگبری) به صورت تصادفی از کارخانه پارس اهوازانتخاب شد. سپس این خمیرکاغذ ها با توالی های یک، دو و سه مرحله ای P، OP ، OPY و P(PE)O و با استفاده از اکسیژن (O)، پروکسید هیدروژن (P)، استخراج قلیایی با پروکسید هیدروژن (PE) و دی تیونیت سدیم (Y) رنگبری شدند. از خمیرکاغذهای ساخته شده، کاغذهای دست ساز با وزن پایه gr/m2 70 تهیه و خواص نوری و مقاومتی آن ها طبق آزمونهای استاندارد TAPPI اندازه گیری و ویژگی های کاغذ داده های حاصل مقایسه شدند.

نتایج این تحقیق نشان داد که در اثر رنگبری با روش کاملا بدون کلر (TCF) روشنی، سبز رنگی، مقاومت های به پارگی، کششی، ترکیدن، طول پارگی و تاه شدن افزایش و ماتی و فاکتور کاغذ های حاصل از خمیرکاغذ سودای باگاس کاهش یافتند. در این تحقیق استفاده از پروکسید هیدروژن به عنوان یک رنگبر اکسایشی نیز نقش موثری را در بهبود سبز رنگی، مقاومت های به پارگی، کششی، طول پارگی و تاه شدن کاغذ داشته، ولی تاثیر محسوسی در بهبود روشنی کاغذ حاصل در مقایسه با نمونه شاهد (توالی EHکارخانه) نداشته است. نتایج تجزیه تحلیل آماری داده ها نیز نشان داد که بین میانگین ویژگی های نوری و مقاومتی خمیرکاغذ های حاصل در بین تیمارها تفاوت معنی داری در سطح اطمینان آماری 99% وجود دارد.

به طور کلی، نقش توالی رنگ بری سه مرحله ای OPY و همچنین توالی های رنگبری دو مرحله ای OP در سفید سازی خمیر کاغذ و بهبود روشنی و مقاومت های کاغذ حاصل موثرتر از توالی دو مرحله ای EH (شاهد) و خمیر کاغذ رنگبری نشده سودای باگاس کارخانه بوده است.