اشتغال بخش کشاورزی از طریق رفع موانع عرضه ی محصولات کشاورزی به بورس کالا (مورد مطالعه: استان خراسان رضوی)

ایجاد اشتغال کامل از جمله‏ ی اهداف کلان اقتصادی سیاست‏ مداران همه ‏ی کشورها می‏ باشد. بیکاری نیروی انسانی، یکی از معضلات اساسی اقتصاد ایران است که کاهش آن نیازمند سرمایه‏ گذاری در بخش‏های مختلف اقتصاد و رونق تولید است. بهبود وضعیت بازاریابی محصولات کشاورزی می ‏تواند سبب رونق تولید، افزایش درآمد و اشتغال در بخش کشاورزی شود. رونق بورس کالای کشاورزی یکی از راه‏ های بهبود وضعیت بازاریابی محصولات کشاورزی می ‏باشد. بورس کالای کشاورزی، بازاری سازمان‏ یافته و نمونه‏ ی گویایی از فرضی بودن بازارها می ‏باشد. بازارهای سنتی ایران به دلایل رقابتی نبودن، کوچک بودن، وجود لایه ‏های متعدد بازاریابی، شفاف نبودن اطلاعات بازار و وجود نوسانات قیمتی از کارایی کافی برخوردار نمی‏ باشد. بر این اساس، هدف تحقیق حاضر، شناسایی موانع ورود محصولات کشاورزی منتخب استان خراسان رضوی به بورس کالا می‏ باشد. به این منظور ابتدا مهم‏  ترین موانع با روش دلفی فازی شناسایی و سپس با استفاده از تکنیک دیمتل فازی تاثیر هر شاخص بر عرضه کالا بررسی شد. جامعه‏ ی آماری این تحقیق شامل کارشناسان جهاد کشاورزی، اساتید دانشگاه و کارشناسان کارگزاری استان خراسان رضوی در سال 1396 می ‏باشد. نتایج تحقیق نشان داد که مهم‏ترین موانع عرضه محصولات کشاورزی به بورس، نبود نظام‏ های آموزشی جهت افزایش مهارت و آشنایی کشاورزان با بورس، فقدان تشکل ‏های کشاورزی منسجم، فسادپذیری کالا، غیریکنواختی کالا (ناهمگن بودن محصولات)، نبود قراردادهای متناسب با شرایط تولیدکنندگان و خریداران محصولات کشاورزی و وجود بازارهای موازی مانند میادین میوه و تره‏ بار می‏باشد. بررسی تاثیر متقابل عوامل نشان می‏دهد که نبود سیستم‏ های آموزشی در راستای افزایش مهارت و آشنایی کشاورزان و عدم آشنایی تولیدکنندگان محصولات کشاورزی با بورس کالای کشاورزی تاثیرگذارترین عوامل و نبود قراردادهای متناسب با شرایط تولیدکنندگان و خریداران محصولات کشاورزی،  فسادپذیری کالا، غیریکنواختی کالا و نبود تشکل‏ های کشاورزی منسجم، تاثیرپذیرترین یا نفوذپذیرترین عوامل می‏ باشند. در نهایت، آشنا سازی تولیدکنندگان با بورس کالای کشاورزی و ایجاد زمینه‏ های لازم برای عرضه تولیدات کشاورزان در بورس کالا توصیه می‏ شود.