حضانت در کودکان ناشی از لقاح مصنوعی

ناباروری در دنیای امروز دیگر مثل گذشته یک معضل حل نشدنی نیست و پزشکان توانسته اند با شیوه تلفیقی به حل درمان ناباروران بپردازند. تولد فرزندان ناشی از تلقیح مصنوعی به دوشکل است: 1- تلقیح توسط اسپرم زوج با تخمک زوجه در داخل رحم یا خارج از آن برای باروری 2- تلقیح توسط اسپرم دیگری (فرد بیگانه) در داخل رحم یا خارج از آن.  در مورد حضانت چنین فرزندانی در وهله اول فقها با چنین تلقیحی مسئله خاصی نداشته و بر حضانت طفل توسط پدر و مادر طبیعی خود اشتراک نظر دارند. مسئله اصلی زمانی است که از اسپرم فرد بیگانه برای باروری بدون اسپرم زوج استفاده می گردد. بیشتر فقها بر حرمت چنین تلقیحی نظر داشته و فرزند متولد شده را در حکم ولد شبهه می دانند و زمانی نسب را بر مرد و زن جاری می دانند که جاهل به تلقیح باشند. در بعد حقوقی باید گفت که حضانت ناشی از لقاح اسپرم زوج با زوجه چه در داخل رحم باشد چه خارج از آن متعلق به هر دو می باشد و در لقاح اسپرم فرد بیگانه جدای از زوج با زوجه، در صورت جهل به فرزند، نسب متعلق به هر دو و حضانت نیز بر عهده هر دو می باشد و در صورت علم از نظر فقهی در حکم ولد شبهه و از نظر برخی ولد زنا است ولی به نظر می رسد که با توجه به تحولات حقوقی در دنیای امروزی می توان طفل را به زوج و زوجه ملحق دانست و با توجه به قراردادهای منعقده جهانی در حقوق داخلی کشورها باید حضانت را به زوج و زوجه داد اما در حقوق داخلی ما و با توجه به مبانی فقهی، حضانت بر عهده پدر و مادر طبیعی خود بوده و تنها تحت شرایطی خاص می توان برای دیگران حق ملاقات و یا سرپرستی قرار داد.