مقایسه براهین اثبات وجود خدا د رکلام اسلامی و الهیات هندی

خدا شناسی و خدا جویی در فطرت انسان همگام با آفرینش وی سرشته شده است و لذا مسئله وجود خداوند همواره به عنوان یکی مباحث مهم الهیات مطرح بوده است، و در طول تاریخ بشریت، دانشمندان متعلق به مشرب های فکری مختلف، به بیان استدلال ها برای اثبات وجود خدا پرداخته اند. برخی از متکلمین و فلاسفه اسلامی و فلاسفه غربی و همچنین بعضی از دانشمندان هندو، وجود خدا را امری بدیهی می دانند. براهین اثبات وجود خدا در مکاتب مختلف با هم اشتراکاتی فراوانی داشته و در کنار آن افتراقاتی نیز بین آنها بوده. آن دسته از الهی دانانی که اثبات وجود خدا را نیازمند براهین عقلی و منطقی می دانند و یا آنها را موجب تنبه و توجه انسان به امر بدیهی می دانند براهین متعددی برای اثبات وجود خدا و یا تنبه به آن در کتب فلسفه و کلام، مطرح نموده اند که برخی از آنها در کلام اسلامی عبارتند از: برهان وجودی یا صدیقین، برهان فطرت، برهان امکان فقری، برهان تمانع قرآنی، برهان حرکت، برهان نظم و برهان معجزه. در دین هندوئیسم که به یک معنا جزء مکاتب خداباور به شمار می آید، براهین متعددی برای اثبات وجود خدا بیان شده است، از جمله آنها، برهان علیت و نظم، برهان حرکت و پیوند، برهان حفظ و نگهداری، برهان فنون کاربرد اشیاء، برهان حجیت وداها، برهان متون مقدس، برهان شماره اتم ها، برهان کرمه، برهان وده ویاسه و برهان درجات معرفت.