نگاهی به انعقاد عهدنامه ورسای و تبعات آن

آلمان بر اساس چهارده ماده پیشنهادی ویلسن حاضر به قطع مخاصمه گردیده و با امضاء متارکه جنگ توسط آلمان در نوامبر 1918 جنگ جهانی اول به پایان رسید، اما درخواست آتش بس 1918 افسانه مشهور خنجر از پشت را به وجود آورد. وقتی سران متفق در ژانویه 1919 در پاریس گرد آمدند تا دنیا را از نو پی بریزند دشوار ترین کار عبارت بود از تصمیم گیری درباره آلمان. اما سران سه دول بزرگ آمریکا، فرانسه و انگلیس هر کدام دارای برنامه ها و دیدگاه های خاص خود بودند مذاکرات آن ها تمام کارهای بعدی کنفرانس را تحت تاثیر قرار داد. متاسفانه قرارداد صلح در شرایط سرشار از بی عدالتی به امضا رسید. این عهدنامه فقط آلمان را تحت فشار قرار نداد بلکه از بسیاری جهات پس از جنگ سبب بحران های بزرگی در اروپا گردید. آلمان شکست خورده از جنگ به لحاظ سیاسی جمهوری وایمار که مجبور به پذیرش مفاد خرد کننده عهدنامه ورسای شده بود، مقصر می شناختند بعد از آن آلمان دچار اختلافات داخلی شد. در واقع با امضا این عهدنامه آلمان یک هشتم از سرزمین هایش در اروپا و شش و نیم میلیون نفر از جمعیتش را از دست داد و مستعمرات آن نیز مصادره شد به علاوه آلمان مجبور شد تا تمام تقصیرات جنگ را به عهده بگیرد و غرامات بپردازد ولی آلمان همواره تقاضای تجدید نظر در مسئله غرامات داشت. تاریخ بیست ساله اروپای پس از جنگ اول به شدت متاثر از اقداماتی است که آلمان در جهت نقض این قرارداد و رهایی از قیود آن به عمل آورد وقتی هیتلر به قدرت رسید تصمیم گرفت که زنجیره های عهدنامه ورسای را پاره کند و عملا آن را اجرا کرد.