ظرفیت های نرم افزارانه سیاست خارجی ج.ا.ایران در منطقه ایران فرهنگی

مرزهای ایران امروز تنها در برگیرنده کشور ایران به عنوان یک واحد مستقل سیاسی است. این مرزها تنها براساس معاهدات سیاسی شکل گرفته و نمی تواند محدوده ایران فرهنگی به عنوان یک مجموعه وسیع تر از ایران سیاسی را در خود جای دهد. نگاهی تاریخی-جامعه شناسانه به بسیاری از کشورهای پیرامونی که تمام آنها به غیر از کشور ارمنستان در محدوده جهان اسلام قرار می گیرند حکایت از آن دارد که بخش گسترده ای از این مناطق به خصوص بخش هایی که به نحوی دنباله اقوام مرزنشین ایرانی محسوب می شوند هم به جهت تاریخی و هم از حیث جامعه شناسانه در ذیل یک واحد مستقل به نام ایران فرهنگی که دارای مختصات مشخصی است، قرار می گیرند. امری که متاسفانه غالبا مورد غفلت سیاستگذاران حوزه سیاست خارجی قرار گرفته است. مروری بر ادوار مختلف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نشان از آن دارد که نگرش غالب به این مناطق بیش از آنکه فرهنگی-نرم افزارانه باشد، سیاسی-سخت افزارانه بوده است. این غفلت تا کنون صدمات زیادی را به کشور وارد نموده است. با توجه به اهمیت این موضوع سوال اصلی این مقاله در گام نخست بر چرایی اولویت این منطقه در سیاست خارجی ج.ا.ایران از منظر شاخصه های قدرت نرم تمرکز یافته و در گام بعد چگونگی شکوفایی ظرفیت های نرم افزارانه سیاست خارجی کشور در این مناطق در مقام پرسش قرار گرفته است.برای پاسخ به این سوالات با بهره مندی از روش کتابخانه ای به گردآوری اطلاعات مورد نیاز پرداخته و در ادامه با کاربست روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از آموزه های جوزف نای درباره قدرت نرم به ویژه تاکیدات وی بر سه مولفه/وجه «فرهنگ-زیبایی»، «ارزش های اساسی-شکوه» و «سیاست خارجی-خیرخواهی» به عنوان سه منبع/بعد اصلی قدرت نرم تلاش شد تا ضمن بازخوانی ظرفیت های نرم افزارانه سیاست خارجی ج.ا.ایران در این مناطق به تبیین چرایی اولویت این مناطق در سیاست خارجی ج.ا.ایران از منظر مولفه های قدرت نرم پرداخته شود. در ادامه نیز با استفاده از دکترین هسته-پیرامون به ارایه راه کارهایی عملیاتی برای به فعلیت رساندن ظرفیت های نرم افزارانه ایران در این مناطق پرداخته شده است.