تبیین مدل ارتقای صلاحیت اخلاق حرفه ای مهندسان در رشته مهندسی عمران بر اساس نظریه زمینه ای

با وجود آنکه درباره نقش اخلاق در حرفه مهندسی، به خصوص مهندسی عمران، توافق کلی وجود دارد، اما مدلی که بتواند بیانگر نحوه ارتقای صلاحیت اخلاق حرفه ای مهندسان عمران باشد، ارایه نشده و تبیین نظری روشنی صورت نگرفته است. در این مطالعه هدف ارایه مدلی برای ارتقای صلاحیت اخلاق حرفه ای مهندسان در رشته مهندسی عمران بود. این پژوهش درچارچوب رویکردکیفی و با به کارگیری روش تحقیق داده بنیادانجام گرفته است. ابزارجمع آوریداده هامصاحبه های اکتشافی نیمه ساختار یافته بود. به منظور گردآوری اطلاعات،بابه کارگیری روش نمونه گیری هدفمند از نوع دیدگاه فرد ماهر با 25 نفر از مهندسان رشته عمران مصاحبه شد. تجزیه و تحلیل داده هادرسه مرحله کدگذاری باز،محوری و انتخابی انجام گرفت. روایی محتوایی مدل با دو شاخص CVR و CVI بررسی و از طریق ثبات فرایند دستیابی به نتایج، شاخص اعتماد به یافته های پژوهش حاصل شد. نتایج پژوهش نشان دهنده استخراج 487 کد از مصاحبه ها و نیز احصای 42 مفهوم و 13 مقوله بود که در قالب مدل پارادیمی شامل صلاحیت اخلاق حرفه ای مهندسان عمران به عنوان مقوله محوری و شرایط علی (عوامل فردی و محیطی)، عوامل زمینه ای (صلاحیت های حرفه ای)، شرایط مداخله گر (فساد اداری و محیط)، راهبردها (برنامه ریزی منابع انسانی، ساختار سازمان، مسولیت پذیری حرفه ای، تعهد حرفه ای، افشاگری، همکاری سازمان های مختلف با مهندسان) و عوامل پس آیندی (آثار اخلاق حرفه ای) قرار گرفت. مدل ارایه شده می تواند راهنمای عمل برای مهندسان عمران باشد. همچنین با گنجاندن این مدل در درس اخلاق حرفه ای مهندسی و آموزش آن می توان میزان رعایت کدهای اخلاقی را در میان دانشجویان مهندسی عمران افزایش داد.