بازخوانی رابطه ریاضی و معماری از منظر الگوریتم

تاکنون صاحبنظران فراوانی از درآمیختگی ریاضی و معماری سخن رانده اند. نظرگاه های متفاوت دراین زمینه حاکی از وجود دو رویکرد کلی تاویلی و تاریخینگر دراکثر این مطالعات است. اما آنچه در بیان این نسبت چندان مورد توجه قرار نگرفته است؛ رویه های ذهنی مشترک در علم ریاضی و معرفت معماری است که بر کار ریاضی دانان و معماران گذشته تاثیر می نهاده است. بنابراین می توان این پرسش را مطرح نمود که حضور و تداوم ریاضیات در معماری گذشته مرهون چه رویه ذهنی معماران می باشد؟ رهیافت پژوهش حاضر مبتنی بر تفسیر تاریخی شواهد مستند است که در قالب متون گذشته و دانش نامه های علوم، به بررسی رویه ای در نسبت علم «ریاضیات» و معرفت «معماری» می پردازد تا با واکاوی معنای ریاضی در علوم گذشته از یکسو و جایگاه معرفت معماری نزد پیشینیان از دیگرسو، به تبیین ساختارهای ذهنی مشترک بین فعالان دو حوزه بپردازد. نتایج تحقیق نشان می دهد، رویه خاصی از ریاضیات با نام «الگوریتم» قابل شناسایی است که بر ذهن ریاضی-دانان گذشته ساری بوده و باعث تولد «ریاضیات فرهنگی» در آن بستر می شده است. این رویه عملگرا، به عنوان عامل تکوین ساختار ذهنی برای معماران در ساخت و تعریف الگوها ایفای نقش کرده است و اصول ریاضی در جریان همین ذهنیت مشترک الگوریتمی به ذهن معماران انتقال یافته و باعث تقارب عمل و نظر شده است.