رابطه رتبه آموزشی کتاب های درسی دانشگاه های برتر جهان با شاخص های استناد، پیج رنک و هیتس

کتاب ها از جمله تولیدات مهم دانشگاهی هستند که نقش مهمی در اشاعه یافته های علمی و ارتقای دانش عمومی دارند. هدف اصلی این پژوهش تعیین رابطه میان رتبه آموزشی کتاب های درسی دانشگاه های برتر جهان با شاخص های استناد، پیج رنک و هیتس (اعتبار و میانجی) است.

پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و به جهت روش تحلیل داده ها توصیفی همبستگی است؛ همچنین، از حیث روش پژوهش، از نوع تحلیل استنادی است. جامعه آماری شامل 1869 کتاب از مجموعه کتاب های دانشگاهی نمایه شده در اسکوپوس بود که در سرفصل درسی دانشگاه های برتر جهان وجود داشت. رتبه آموزشی کتاب های درسی از پروژه باز سرفصل درسی استخراج گردید و در سه سطح کلی، رده های اصلی و زیررده های موضوعی کنگره به دست آمد. میزان استناد به هر کتاب درسی از پایگاه اسکوپوس استخراج شد. همچنین رتبه پیج و هیتس (اعتبار و میانجی) با استفاده از نرم افزار سای2تول و با تحلیل ارتباطات استنادی میان کتاب ها محاسبه شد.

یافته ها نشان دادند بین رتبه آموزشی کتاب ها در هر سه سطح با سنجه استناد رابطه معنادار ضعیفی وجود داشت؛ همچنین، بین هر سه سطح رتبه آموزشی کتاب ها با رتبه پیج ارتباط معنادار متوسطی وجود داشت. از دو رتبه مرتبط با هیتس، رتبه اعتبار با هر سه سطح رتبه آموزشی کتاب ها ارتباط معنادار ضعیفی داشت؛ اما رتبه میانجی فقط در سطح زیررده های کنگره با رتبه آموزشی کتاب ها رابطه معنادار ضعیفی داشت؛ علاوه براین، میان رتبه آموزشی کتاب ها و رتبه پیج و اعتبار در رده های موضوعی علوم اجتماعی، فلسفه، روانشناسی و دین، علوم سیاسی، حقوق و تاریخ جهان همبستگی متوسط و معنادار بود.,

می توان از رتبه پیج و اعتبار که مستخرج از شبکه استنادی میان کتاب ها هستند برای تعیین ارزش یا اثرگذاری آموزشی کتاب ها استفاده کرد؛ بنابراین، پیشنهاد می شود که نظام های استنادی بین المللی رتبه پیج و اعتبار را برای کتاب ها ارایه کنند و یا حداقل امکان محاسبه آنها را برای کاربرانشان فراهم کنند. این پژوهش اولین پژوهشی است که رابطه بین رتبه آموزشی کتاب ها با شاخص های استناد، پیجرنک و هیتس را مورد بررسی قرار داده است