بررسی اثرات عصاره اتانولی درمنه ی ایرانی (Artemisa persica) بر اختلالات شناختی و اضطراب ناشی از اسکوپولامین در موش های صحرایی

درمنه ایرانی به عنوان ضدعفونیکننده، بادشکن، اشتها آور، ضد انگل آسکاریس، تببر و مسکن دردهای احشایی استفاده میشود و در گذشته برای تسکین دردهای عصبی و به عنوان تسهیل کننده انقباضات رحم در هنگام زایمان استفاده میکردند. در مطالعات آزمایشگاهی اثرات آنتی اکسیدانی، ضدسرطانی، ضدباکتریایی، ضدقارچی، ضدویروسی و ضدمالاریایی این گیاه نشان داده شده است.

مطالعه حاضر با هدف بررسی پتانسیل آنتی اکسیدانی و اثرات گیاه درمنه ی ایرانی بر اختلالات شناختی و اضطراب ناشی از اسکوپولامین انجام شد.

در مطالعه تجربی حاضر، 50 موش صحرایی به صورت تصادفی به 5 گروه 10 تایی شامل گروه کنترل، گروه دریافت کننده اسکوپولامین (7/0 میلی گرم بر کیلوگرم، تزریق داخل صفاقی) و گروه های دریافت کننده اسکوپولامین به همراه عصاره اتانولی گیاه درمنه در غلظت های 100، 200 و 400 میلی گرم بر کیلوگرم قرار گرفتند. پس از تیمار به مدت سه هفته، آزمون های رفتاری شامل آزمون حافظه احترازی غیرفعال و آزمون پلاس میز و روتارود انجام شد. میزان مالون دی آلدهید و پتانسیل آنتی اکسیدانی سرم و مغز موش ها نیز تعیین شد.

تیمار موش های دریافت کننده اسکوپولامین توسط عصاره درمنه ی ایرانی در غلظت های 100، 200 و 400 میلی گرم بر کیلوگرم سبب افزایش معنی دار زمان تاخیر ثانویه در تست شاتل باکس شد (01/0<p). تیمار موش های دریافت کننده اسکوپولامین توسط غلظت های 200 و 400 میلی گرم بر کیلوگرم عصاره درمنه ی ایرانی با کاهش معنی دار مدت زمان سپری شده در بازوهای بسته و افزایش معنی دار مدت زمان سپری شده در بازوهای باز دستگاه پلاس میز همراه بود (05/0 <p).

نتایج این مطالعه نشان می دهد که گیاه درمنه ایرانی می تواند به عنوان یک عامل نوروفارماکولوژیک قوی در برابر اختلالات شناختی از طریق تعدیل فعالیت کولینرژیک و التهاب عصبی در هیپوکامپ موش صحرایی باشد.