تعیین کننده های ظرفیت سیاست گذاری در بخش دولتی ایران: یک مطالعه ترکیبی

ظرفیت سیاست گذاری به مفهوم توانایی دولت در توسعه یا ایجاد «گزینه های خط مشی با کیفیت» با استفاده از ترکیب و بهره برداری از منابع نهادی و سازمانی به منظور دستیابی به اهداف است. هدف از ارتقای ظرفیت سیاستگذاری، کمک به دولت برای شناسایی هوشمندانه مسایل ملی، تنظیم دستورکارهای قوی، تدوین و اجرای خط مشی های اثربخش است. در این تحقیق با اتکا به طرح تحقیق ترکیبی اکتشافی، ابتدا اجزا و عناصر مقوله ظرفیت سیاست گذاری در قوه مجریه کشور از طریق مصاحبه با خبرگان دولت دهم و یازدهم (تعداد 10 نفر) شناسایی شد و سپس از آنها خواسته شد تا تعیین کننده های اصلی ظرفیت سیاست گذاری را بیان کنند. بر اساس راهبرد داده بنیاد، متن مصاحبه ها چندین بار مرور شد و مفاهیم زیادی به عنوان تعیین کننده ظرفیت سیاست گذاری شناسایی شد که در چندین فرآیند رفت و برگشتی، این مفاهیم در چهار مقوله «عوامل نهادی»، «قابلیت های سیاست گذاری»، «زیرساخت های سیاستگذاری» و «تعاملات محیطی مشارکت جویانه» دسته بندی شد. در مرحله دوم، مدل اکتشافی فاز کیفی از طریق توزیع پرسشنامه در چند وزارتخانه آزمون شد. نتایج حاصل از تحلیل عاملی تاییدی و مدل های رگرسیونی در قالب مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار AMOS graph 18 حاکی از برازش مدل با داده های مشاهده شده است.