اهمیت نظارت بر بهره برداری از سامانه های آبیاری قطره ای (مطالعه موردی: شهرستان فاریاب - جیرفت)

عملیات طراحی و اجرای سامانه های آبیاری معمولا توسط افراد با تجربه و با صرف وقت، دقت و انرژی زیاد صورت می گیرد. اما متاسفانه بهره برداری و استفاده مداوم از این سامانه ها توسط کشاورزانی صورت می گیرد که اطلاعات اندکی در زمینه بهره برداری و نگهداری از سامانه های آبیاری دارند و مدیریت کارآمد آبیاری که بخش مهم بهره برداری از این سامانه ها است به درستی انجام نمی شود. این پژوهش در طول سال زراعی97-1396، شهرستان فاریاب واقع در استان کرمان و در مزارع مجهز به سامانه های آبیاری قطره ای انجام شد. در این راستا محصولات زراعی غالب در شهرستان شامل ذرت، گندم، کلزا و هندوانه مورد بررسی قرار گرفتند. جهت انجام این تحقیق دو روش مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت: 1- پروژه هایی که تاکنون بدون انجام نظارت بر مدیریت بهره برداری از سامانه های آبیاری قطره ای بودند. 2- پروژه هایی که جهت انجام نظارت بر مدیریت بهره برداری از سامانه های آبیاری قطره ای از سوی جهاد کشاورزی معرفی شدند. این پروژه ها به مدت یکسال زراعی و با توجه به ضوابط شرح خدمات نظارت بر بهره برداری از سامانه های آبیاری قطره ای، در خصوص بهره برداری و نگهداری صحیح از قسمت های مختلف سامانه آبیاری، مدیریت صحیح آبیاری و همچنین آشنایی بهره برداران با لوازم و اتصالات و ضمانت نامه آنها، آموزش های لازم به بهره برداران هر پروژه داده شد. در نهایت با تعیین حجم آب آبیاری، میزان عملکرد محصول و هزینه های انجام شده، هر کدام از محصولات در واحد هکتار بررسی و ارزیابی شدند. نتایج مطالعه نشان داد که با انجام نظارت بر بهره برداری از سامانه های آبیاری علاوه بر صرفه جویی قابل ملاحظه در مصرف آب و افزایش عملکرد محصول، موجب افزایش بهره وری فیزیکی و اقتصادی مصرف آب نیز می گردد.