کمی سازی پاسخ رشد رویشی و برخی صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی گیاه کلزا (.Brassica napus L) به غلظت های مختلف سرب در خاک

به منظور کمی سازی پاسخ گیاه کلزا (Brassica napus L.) به سطوح مختلف سرب، آزمایشی در سه تکرار با دوازده غلظت عنصر سرب از منبع نیترات سرب (صفر، 10، 50، 100، 500، 1000، 1500، 2000، 2500، 3000، 3500، 4000 میلی گرم در کیلوگرم خاک) به صورت طرح کاملا تصادفی اجرا شد. نتایج نشان داد با افزایش غلظت سرب صفات رویشی به صورت مدل دوتکه ای کاهش یافتند. همچنین محتوی کلروفیل a، b و a+b و شاخص سبزینگی برگ (عدد اسپد) به ترتیب حدود 23، 47، 30 و 22 درصد کاهش ولی نسبت کلروفیل a بر b و کاروتنویید به ترتیب حدود 46 و 39 درصد در سطح 4000 میلی گرم سرب نسبت به شاهد روند افزایشی داشتند. به علاوه، فعالیت آنزیم های کاتالاز، گایاکول پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز ابتدا به ترتیب تا سطح حدود 10، 447 و 18 میلی گرم سرب افزایش و سپس با افزایش غلظت سرب کاهش یافتند. در مقایسه، فعالیت سوپراکسید دیسموتاز در سطح 4000 میلی گرم سرب حدود 2/3 برابر بیشتر از شاهد شد. غلظت مالون دی آلدیید و پراکسید هیدروژن نیز در سطح 4000 میلی گرم سرب حدود دو برابر و غلظت پرولین حدود 12 درصد نسبت به شاهد افزایش یافتند. در مجموع، صفات رویشی و رنگیزه های فتوسنتزی در سطوح پایین سرب، تا سطح 100 میلی گرم سرب در کیلوگرم خاک، بیشترین حساسیت را نشان دادند. در میان رنگیزه های فتوسنتزی نیز حساسیت کلروفیل b نسبت به کلروفیل a بیشتر بود. همچنین، فعالیت بیشتر آنزیم سوپراکسید دیسموتاز نسبت به سایر آنزیم های مورد بررسی و پرولین در مقادیر بالای سرب می تواند دلیل احتمالی کاهش آسیب وارده به کلزا باشد.