مقایسه خصوصیات پوشش گیاهی و خاک در دو عرصه قرق و تحت چرا (مطالعه موردی: شمال شرق شهرستان دلفان- لرستان)

هدف از انجام این مطالعه بررسی اثرات قرق بر خصوصیات پوشش گیاهی و خاک در شرایط قرق و تحت چرا در مراتع شمال شرق شهرستان دلفان در استان لرستان بود. بدین منظور تعداد 120 پلات 1 در 1 متری در امتداد 12 ترانسکت 100 متری به روش تصادفی - سیستماتیک در هریک از مناطق قرق و تحت چرا در نظر گرفته شد. در پلات ها فهرست گونه های موجود، تراکم، درصد تاج پوشش، لاشبرگ، سنگ و سنگریزه، خاک لخت و تولید ثبت گردید. نمونه های خاک از ابتدا، وسط و انتهای هر ترانسکت از عمق 30-0 سانتی متر در منطقه قرق و تحت چرا برداشت شد (36 نمونه در هر منطقه) و در آزمایشگاه برخی از خصوصیات خاک شامل ماده آلی، پتاسیم، فسفر، هدایت الکتریکی، pH و درصد رس، سیلت و شن تعیین شد. برای مقایسه میانگین عوامل مورد بررسی در دو منطقه قرق و تحت چرا از آزمون تی مستقل در محیط نرم افزارSPSSVer.18  انجام شد. به منظور تعیین مهم ترین متغیرهای تاثیرگذار بر مناطق قرق و تحت چرا از تجزیه مولفه های اصلی (PCA) استفاده شد. نتایج نشان داد، تعداد 132 گونه گیاهی متعلق به 30 تیره و 104 جنس شناسایی شد که در عرصه قرق و تحت چرا به ترتیب 124 و 108 گونه موجود بود. درصد تاج پوشش و تراکم گندمیان چندساله، پهن برگان علفی و پوشش لاشبرگ در داخل قرق نسبت به خارج قرق افزایش و درصد پوشش بوته ای ها و خاک لخت کاهش معنی دار داشت (01/0<p). همچنین مقدار تولید و درصد پوشش گیاهان خوشخوراک در منطقه قرق نسبت به منطقه تحت چرا افزایش نشان داد. در منطقه قرق درصد ماده آلی، نیتروژن، فسفر و پتاسیم بیشتر از منطقه تحت چرا (01/0<p) و هدایت الکتریکی کمتر از منطقه تحت چرا بود (05/0<p). نتایج تجزیه مولفه های اصلی نشان داد که ماده آلی، نیتروژن، فسفر، پتاسیم و هدایت الکتریکی بیشترین تاثیر را در خصوصیات پوشش گیاهی مناطق قرق و تحت چرا دارند.