بررسی راهبردهای ترجمه: نام های خاص در ترجمه سه کتاب کودک

یک ویژگی مهم در ادبیات کودک این است که به هیچ جغرافیا و چارچوب فرهنگی محدود نمی‏شود و کتاب‏ها و ادبیات کشورها به زبان‏های دیگر بی‏درنگ ترجمه شده و در جای‏جای جهان پخش می‏شوند. مترجم‏های این‏گونه کتاب‏ها دو وظیفه دارند که پیام‏های درون این متن‏ها را بدون اینکه لطمه‏ای به متن اصلی وارد شود به زبان مقصد انتقال دهند و در صورت امکان، از طرف دیگر، نگاهی رشدیافته به ترجمه، متناسب با زیست‏بوم محلی داشته باشند. شاید رعایت این دو شرط برای ترجمه محتوای داستان‏ها آسان‏تر باشد؛ ولی درباره نام‏های خاص بیش از هر مطلب دیگر چالش‏برانگیز یا گاهی غیرممکن می‏نماید. چون کتاب‏های کودک به گروه پرشمار، حساس و ویژه‏ای از جامعه می‏رسند، همیشه موردتوجه مردم و سیاستگذاران آموزشی بوده است. در هر صورت، ادبیات کودک مرزهای جغرافیایی یا فرهنگی را به‏سرعت درمی‏نوردد و محدودیت در این زمینه فقط در صورتی مطلوب و ممکن است که کارشناسانه، عالمانه و همراه با دوراندیشی باشد چون به هر حال مترجمان این کتاب‏ها، در درجه نخست مسئولیت سنگین دقت در ترجمه را احساس می‏کنند و سپس بومی‏سازی در انتقال مطالب. فان کویلی ده راهبرد را برای ترجمه نام‏های خاص بیان کرده است که در این نوشتار کاربری این ده‏گانه، در ترجمه سه اثر ادبیات کودک یعنی ارباب حلقه‏ها، نغمه یخ و آتش و هری پاتر و سنگ جادو، بررسی می‏شود. یافته‏ها نشان می‏دهد که یک راهبرد یعنی بازتولید یا نسخه‏برداری به‏طور چشمگیر و قابل‏توجهی بیشتر از سایر موارد در ترجمه این سه کتاب به کار رفته است.