علل تغییر دین گرجی های ساکن ایران در دوره صفویه؛ با تاکید بر گرجی های مازندران

یکی از مسایل مورد توجه جهانگردان غربی که در ایران حضور یافته اند، نحوه اسلام آوردن گرجی ها، به ویژه در عهد صفویه و بعد از آن بوده است. عمده این جهانگردان، گرجی ها را در دین داری افرادی متزلزل و ضعیف معرفی کرده اند و اسلام آوردن آنان را مصلحتی و ناشی از منفعت طلبی دانسته اند. از منظر جهانگردان غربی، گرجی ها در آن دوره در آرزوی بازگشت به دین مسیحیت بودند. اما نتایج بررسی این پژوهش گویای این است که گرجی های ساکن ایران در عهد شاه عباس اول، به ویژه گرجی های کوچنده به مناطق مختلفی همچون اصفهان و مازندران، برخلاف این ادعا، عمدتا از طبقه ضعیف گرجستان بوده و دل خوشی از مسیحیت به عنوان دین طبقه ازناور و حاکمان گرجستان نداشتند. آنان در فرصت های مناسب اسلام اختیار کرده و برخلاف القایات برخی جهانگردان غربی، در دین جدید خود و مشخصا مذهب تشیع، راسخ و استوار بوده و در درازمدت، منشا خدمات ارزنده ای نیز بوده اند. اگر هم در موارد محدودی، بازگشت از دین اسلام وجود داشته، (با توجه به تفاوت طبقاتی موجود در گرجستان)، عمدتا مربوط به برخی بزرگان و وابستگان حکام گرجی بوده است که به عللی مجبور به اقامت در ایران بوده و ندرتا، بنا بر مصلحت و منفعت تغییر دین داده بودند.