اثر مالیات بر ارزش افزوده بر ثبات اقتصاد بخش عمومی در ایران (با رویکرد ارتقای اخلاق و فرهنگ مالیاتی)

مالیات بر ارزش افزوده به عنوان یک مالیات غیرمستقیم یکی از منابع موثر تامین درآمد مالیاتی دولت به شمار می آید و بررسی آثار اقتصادی آن کانون بسیاری از مطالعات اقتصادی را تشکیل می دهد. ازاین‎رو، هدف مقاله حاضر بررسی اثر مالیات بر ارزش‎افزوده بر ثبات اقتصاد بخش عمومی در ایران با رویکرد ارتقای اخلاق و فرهنگ مالیاتی است.

تحقیق حاضر کاربردی و در زمره پژوهش های توصیفی - رابطه ای بود. جامعه آماری داده های فصلی و مالیاتی طی سال‏های 1393-1388  از اطلاعات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بود که در این تحقیق بدلیل انتخاب متغیرهای کلان اقتصادی، کل جامعه آماری به عنوان نمونه آماری در نظرگرفته شد و با استفاده از چک لیست جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش الگوی خودرگرسیونی با وقفه توزیعی ARDL انجام شد.

دو الگو در این رابطه ارایه شد: در الگوی اول متغیر مالیات بر ارزش افزوده (VAT) با ضریب 71/0- در سطح خطای 1 درصد اثر منفی و معنادار بر نوسانات کسری بودجه داشت. در الگوی دوم ضریب مالیات بر ارزش افزوده 49/0- در سطح خطای 1 درصد معنادار بوده و اثر منفی بر نوسانات درآمد مالیاتی در دوره جاری داشت.

 نتایج حاصل از برآورد الگوهای پژوهش حکایت از آن دارد که مالیات بر ارزش افزوده از طریق ایجاد کاهش در نوسانات درآمدهای مالیاتی و نوسانات کسری بودجه دولت در ایران، در تامین و ایجاد ثبات در اقتصاد بخش عمومی کشور موثر و مفید بوده و این موضوع با تثبیت و گسترش فعالیت های بخش عمومی، موجب تحقق رفاه بیشتر برای عموم افراد جامعه و همچنین بهبود فرهنگ و اخلاق مالیاتی در کشور می گردد.