خرده قطعات ایرانی میانه: «قصه پنج برادر»

این مقاله درباره داستان پنج برادر در دو قطعه دست نویس سغدی است. البته دو حکایت درباره پنج برادر یکی به زبان پارتی و دیگری به زبان سغدی وجود دارد. در داستان سغدی، دیو برادران را یکی از پس از دیگری می کشد، اما برادر جوان تر بر دیو پیروز می شود. همچنین، در ادامه داستان چنین آمده است که این برادران پنج بودا و رسولانی هستند که ارواح را طی هفت دوره به بهشت هدایت می کنند. درباره رسولان به کاررفته در داستان باید گفت ادبیات مانوی به چهار رسول اشاره می کند که نخستین آنها آدم یا شیث است؛ اما درباره هفت دوره به کاررفته در داستان هیچ شاهدی وجود ندارد و شاید بتوان آن را در سنت های زرتشتی یا بودایی جست وجو کرد. این مقاله در صدد روشن کردن و مشابهت یابی پنج رسول و هفت دوره در دیگر متون است.