اورفه، اسطوره ای هزار چهره کوکتو، آنوی و براهنی

بازنویسی را گاهی باید مترادف سترگی و بی‌زمانی ادبیات باستان تلقی کرد و گاهی نیز پوششی نمادین، با هدف بیان دغدغه-های تاریخی یا شخصی. از این روست که بازنویسی اسطوره‌ها توجه بسیاری از نویسندگان را به‌خود جلب کرده‌است. از این شمار، می-توان به اسطوره اورفه اشاره کرد که از عهد باستان تا به‌امروز، بازگوی ناممکن‌بودگی عشق است و بی‌ثمری تلاش برای دگرگونی سرنوشت. در نیمه نخست قرن بیستم، کوکتو و آنوی از اورفه در تدوین دو نمایشنامه سود جستند؛ کوکتو با هدف رهایی و به‌درجستن از اندوهی ژرف و با تکیه بر دیدگاهی فلسفی و عرفانی، آنوی با هدف پررنگ جلوه دادن بدبینی حاکم بر اروپای درگیر در جنگ جهانی دوم. در این بین، اگر این دو بافت کلی داستان را آنگونه که در شکل نخستینش بود وحفظ کردند، در مقابل، براهنی با فراخواندن این اسطوره و ارایه برداشتی منقطع از سرنوشت او، تنها برخی از شاکله‌ها را برمی‌گزیند و، در کتاب پنجم رمان آزاده خانم و نویسنده اش، ماجرای اورفه را دستاویزی قرار می‌دهد برای غنابخشیدن و قوام دادن به روایتی تخیلی از زندگی خویش. بدینسان، نگاه مشرق‌زمینی این نویسنده به بازتاب اندیشه چندفرهنگی او و تفاوتش با دیدگاه نویسندگان غربی بدل می‌شود.