تحلیلی از اثر تنزی و اثر ضدتنزی در اقتصاد ایران: رویکرد مبدل موجک گسسته و الگوی خودرگرسیون برداری آستانه ای

تورم از دو طریق بودجه ی دولت را تحت تاثیر قرار می دهد. تورم از یک سو قدرت خرید درآمدهای مالیاتی را کاهش می دهد که به اثر تنزی معروف است. از سوی دیگر، تورم بار ناشی از مخارج دولتی و تعهدات آن را به طور حقیقی کاهش می دهد که به اثر ضدتانزی شهرت پیدا کرده است. ضمنا، باید متذکر شد که تورم نیز از کسری بودجه ی دولت تاثیر می پذیرد. در پژوهش حاضر با به کارگیری مبدل موجک گسسته با حداکثر هم پوشانی و الگوی خودرگرسیون برداری آستانه ای اثرات متقابل تورم و کسری بودجه ی دولت در دو حالت کسری کل و کسری  عملیاتی در اقتصاد ایران طی سال های 1396:3 - 1369:1 از زوایای جدیدی بررسی شده است. نتایج مبتنی بر مبدل موجک نشان می دهد در افق های بیش تر از 8 سال رابطه ی علی میان هر دو نوع کسری بودجه با تورم دو طرفه است. بر اساس نتایج برآورد الگوی خودرگرسیون برداری آستانه ای، در تورم های فصلی کم تر از 28/6%، کسری بودجه ی کل در رویارویی با تکانه ی تورم افزایش شدیدی پیدا می کند. هم چنین، کسری بودجه ی عملیاتی قبل و بعد از آستانه واکنش مثبت به تکانه تورم نشان می دهد. با این توضیح که در نرخ های تورم فصلی فراتر از 54/2%، شدت واکنش این متغیر بیش تر خواهد شد. به عبارتی همواره اثری تنزی قوی تر از اثر ضد تنزی است.