بررسی رفتار زیست محیطی کشاورزان دشت مغان در بکارگیری سموم کشاورزی

رفتارهای نامناسب کشاورزان در هنگام آماده کردن آفت کش ها انجام می‏دهند، می‏تواند باعث تخریب محیط زیست ازجمله آلودگی‏های آب های سطحی و زیرزمینی و از بین بردن موجودات زنده در آب شود؛ بنابراین تبیین رفتارهای کشاورزان در مورد به کارگیری نهاده‏های شیمیایی بر محیط زیست و انسان ها ضرورت دارد. ازاین رو، هدف از انجام تحقیق، بررسی رفتار زیست محیطی کشاورزان دشت مغان (استان اردبیل) در بکارگیری سموم کشاورزی است. این پژوهش از نوع تحقیق، توصیفی- همبستگی و ازنظر گردآوری داده ها، از نوع تحقیقات پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق شامل همه کشاورزان دارای کشت آبی در دشت مغان (سال زراعی 1395 1396) است (9996=N). حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان (1970) و به روش نمونه‏گیری چندمرحله‏ای با انتساب متناسب، به تعداد 400 نفر تعیین شد (400n=). ابزار تحقیق پرسشنامه ای بود که روایی آن توسط متخصصان موضوعی و استادان دانشگاه بررسی و درنهایت مورد تایید قرار گرفت. پایایی ابزار تحقیق نیز با استفاده از ضریب آلفای کرون باخ مورد تایید قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد به طورکلی کشاورزان نگرش نسبتا مثبتی نسبت به حفظ محیط زیست داشتند. همچنین نتایج تحلیل همبستگی نشان داد رابطه معناداری بین رفتار زیست محیطی کشاورزان با متغیرهای نگرش، دانش، فاصله روستا تا مرکز خدمات کشاورزی، تجربه کشاورزی و سابقه سمپاشی در سطح یک درصد بوده است. مطابق نتایج تحلیل رگرسیون، چهار متغیر نگرش، دانش، فاصله روستا تا مرکز خدمات و سابقه سمپاشی 57 درصد واریانس سطح رفتار زیست محیطی کشاورزان در به کارگیری سموم کشاورزی را تبیین می کنند.با توجه رابطه بین نگرش و دانش بر رفتار زیست محیطی کشاورزان در به کارگیری سموم کشاورزی، توجه به پیاده سازی تیوری فرایند انتقال نوآوری (دانش، نگرش و مهارت) در قالب برنامه های ترویج و آموزش کشاورزی در منطقه تحقیق می‏تواند نقش مهمی در بهبود رفتار زیست محیطی کشاورزان داشته باشد.