بررسی اثر روش های مختلف ضدعفونی برای پینه زایی و شاخساره زایی موفق گز شاهی (Tamarix aphylla)

گز شاهی (Tamarix aphylla) به عنوان بادشکن، سایه بان و گیاه زینتی در باغ ها و فضای سبز کاربرد دارد. پدیده قهوه ای شدن، عامل بازدارنده مهمی در مراحل مختلف ازجمله گندزدایی و باززایی گز شاهی می باشد. برای بهینه کردن شرایط گندزدایی و کنترل شرایط قهوه ای شدن ریزنمونه ها، آزمایش هایی با مواد گندزدا و ایوجینول برای گندزدایی ریزنمونه های ساقه فصل جاری و یکساله اجرا گردید. در ادامه القای پینه در محیط کشت دارای دو نوع اکسین 2,4-D و NAA بررسی شد. در آزمایش سوم نیز بهینه سازی محیط القای شاخساره در ریزنمونه های فصل جاری و یکساله بررسی گردید. بهترین تیمار گندزدایی برای کنترل آلودگی های قارچی، باکتریایی و ترشح فنل از ریزنمونه های فصل جاری، استفاده از ترکیب 60 ثانیه اتانول همراه 10 دقیقه گندزدایی هیپوکلریت سدیم 20 درصد بود. محلول پاشی پایه مادری با قارچ کش تیوفانات متیل نیز توانست به مقدار تقریبا 50 درصد آلودگی قارچی را نسبت به شاهد کاهش دهد. کاربرد 01/0 درصد ایوجینول در محیط کشت به صورت تزریقی سبب کاهش آلودگی ها و ترشح فنل از ریزنمونه شد. غلظت یک میلی گرم در لیتر 2,4-D بیشترین میزان زنده مانی و القای پینه را در کمترین زمان ایجاد نمود. القای شاخساره در محیط کشت دارای دو میلی گرم در لیتر BA و 5/0 میلی گرم در لیتر IBA در ریزنمونه های حاصل از شاخه سال جاری و یکساله انجام شد. بنابراین استفاده از مواد گیاهی جوان تر، محلول پاشی پایه مادری با قارچ کش، استفاده از ایوجنول 01/0 درصد در محیط کشت می تواند با کاهش پدیده قهوه ای شدن و کنترل مناسب آلودگی ها، ریزازدیادی درختچه گز شاهی را با استفاده از تنظیم کننده های رشد مناسب فراهم کند.