طراحی و اعتباریابی الگوی بازمهندسی فرآیندهای آموزشی دانشگاه (رویکرد سازمان ناب)

در چند دهه گذشته رویکرد ناب به عنوان یک روش بهینه سازی و بهبود مستمر فرآیندهای سازمانی شناخته شده است که در صورت استقرار موفقیت آمیز آن، توسعه پایدار سازمان ها از طریق بهبود مستمر فرآیندها و رضایت مشتریان فراهم می شود. هدف پژوهش طراحی و اعتباریابی الگوی بازمهندسی فرآیندهای آموزشی دانشگاه براساس الزامات سازمان ناب با استفاده از رویکرد پژوهشی آمیخته اکتشافی بوده است. در بخش کیفی، جامعه آماری متشکل از خبرگان و مسیولان اجرایی دانشگاهی مرتبط با فرآیندهای آموزشی دانشگاه بود که تعداد 18 نفر از آن ها به صورت هدفمند انتخاب و به صورت نیمه ساختاریافته مورد مصاحبه قرار گرفته اند. برای تحلیل داده ها از تکنیک تحلیل مضمون (تم) و برای اطمینان از روایی پژوهش، از روش بررسی توسط اعضاء (مصاحبه شوندگان) و چند سویه نگری منابع داده ها و برای محاسبه پایایی کدگذاری های انجام شده، از روش های پایایی باز آزمون و پایایی توافق درون موضوعی (توافق بین دو کدگذار) استفاده گردید. تحلیل داده های کیفی نشان داد، تعداد 47 کد توصیفی (مضمون سازمان دهنده) شناسایی شد که نهایتا به 7 تم اصلی (مضمون فراگیر) شامل فرآیندهای تدوین برنامه کلان آموزشی دانشگاه، گسترش کمی و کیفی آموزشی دانشگاه، تدوین و بازنگری برنامه درسی، شناسایی، جذب، گزینش، پذیرش و ثبت نام دانشجویان، یاد دهی و یادگیری، نظارت و تضمین کیفیت یاددهی/یادگیری و فرآیند دانش آموختگی و ارتباط با دانش آموختگان تبدیل گردید. در بخش کمی پژوهش، برای اعتباریابی الگو از روش های روایی محتوایی (CVR) و (CVI) و بررسی روایی آزمون ساخته شده از طریق روایی سازه (تحلیل عاملی تاییدی) با استفاده از تحلیل مسیر و نرم افزار آماری لیزرل استفاده شد. نتایج نشان داد هر یک از ابعاد و مولفه های تشکیل دهنده الگوی بازمهندسی فرآیندهای آموزشی دانشگاه براساس الزامات سازمان ناب از اعتبار مناسبی برخوردار است.