تحلیل دیدگاه حق زندگی شهری و مواجه با بحران ویروس کووید 19

با افزایش ضریب شهرنشینی و تبادلات اقتصادی-تجاری، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بین شهرهای جهان، زمینه شیوع اپیدمی ها بیشتر شده است. چالش های ناشی از مهمترین عاملی که می تواند سطح استقلال، اختیارات و حاکمیت شهرها را متاثر سازد و با تبدیل شدن به بحرانی، آثار ویژه ای بر قدرت و سطح تحمل یا تاب آوری شهرها (عمدتا مردم آسیب پذیر آنها) داشته باشد، می تواند از منظر رویکرد و مفهوم حق به شهر بررسی شود. هدف مطالعه حاضر، تحلیل ارتباط میان دیدگاه حق زندگی شهری برای همه شهروندان و پیامدهای بحران کووید 19 در شهرهاست. پرسش اصلی و مبنایی این بررسی مروری این است که: با تاکید بر نظریه و رویکرد حق برای زندگی شهری، وضعیت و شرایط مردم ساکن شهرها در مواجه با بحران کرونا، چگونه است؟ چه راهکارهایی ضرورت بیشتری دارند؟

روش پژوهش، مروری-تحلیلی و مبتنی بر یک «نظریه شهری» است که ضمن بررسی دیدگاه ها و منابع مرتبط، به ارایه راهبردها و راهکارهایی برای کاهش اثرات منفی پدیده موردمطالعه پرداخته است.

این مطالعه، موضوع حق به زندگی برای مردم آسیب پذیر شهری در دوره مبارزه با بیماری کرونا را با پایه رویکرد و مفهوم «حق برای شهر» هانری لوفور، بررسی کرده است. یک حق جمعی که بر مدیریت دموکراتیک، یکپارچگی ملی و وابستگی متقابل همه حقوق مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی شناخته شده بین المللی تاکید دارد. کرونا ویروس جدید، علاوه بر همه پیامدهای اجتماعی-اقتصادی، منطق حاکم بر سیاست و اخلاق جهانی را هم روشن تر کرد به این معنا که واقعیتی کاملا مادی و دانشی با سیستم های اخلاقی و سیاسی، وابستگی متقابل شدیدی دارد که باعث شده تا افراد علاوه بر حفظ حقوق فردی، به دنبال سلامت بستگان و دیگر ساکنان شهر هم باشند. در اغلب کشورها، سازمان ها و نهادهای مدنی و شهری، رایزنی ها و اقدامات گوناگونی مرتبط با حفظ سطحی از توانمندی و قدرت اجتماعی-اقتصادی مردم شهرها آغاز و به نتایج موثری دست یافته اند.

این بررسی نشان داد که تاثیرات این بحران بر شرایط و کیفیت زیست مردم شهرها بطور کلی شباهت زیادی باهم داشته اند ولی بطورخاص، تفاوت های زیادی بین شرایط زندگی شهری در دنیا دیده می شود که بستگی زیادی به شرایط و سطح تاب آوری اجتماعی-اقتصادی و مدیریتی شهرها داشته است. همچنین این مطالعه با تاکید بر دیدگاه و اهمیت حقوق زندگی شهری، تنها راه حل اساسی مواجهه با این بیماری و بحران ناشی از آن را، تقویت همبستگی و انسجام محلی-ملی می داند؛ راهی که به سلامتی اکثریت و نه سود اقتصادی اقلیتی از افراد جامعه می انجامد.