طراحی و ارزیابی مدل ادغام سلامت روان زنان باردار در برنامه های مراقبت بارداری: برنامه ای پایلوت در دانشگاه علوم پزشکی کاشان

نظام های سلامت، همواره به دنبال عملکرد برتر هستند. مراقبت های ادغام یافته ی سلامت، راه حل قابل توجهی جهت ارتقای کیفیت خدمات و کاهش هزینه های نظام سلامت می باشند. ادغام خدمات سلامت روان، به منظور شناسایی و درمان به موقع زنان در معرض خطر اختلالات روان پزشکی، برای کارشناسان بهداشت باروری و نیز بهداشت روان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

پژوهش حاضر، مطالعه ای مداخله ای از نوع کارآزمایی در عرصه بود که جهت طراحی و ارزیابی یک مدل ادغام یافته ی سلامت روان در دوران بارداری، روی 206 زن باردار (105 زن در گروه مداخله و 101 زن در گروه کنترل) مراجعه کننده به مراکز بهداشتی-درمانی در شهرستان کاشان به انجام رسید. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه های وضعیت زناشویی و سلامت عمومی، مصاحبه ی علایم روانی و بررسی سابقه ی سلامت روان مادر و خویشاوندان درجه یک بود. جهت مادران باردار گروه مداخله، اقدامات روان شناختی و درمان های دارویی پیش بینی شده، ارایه گردید. نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS-22، محاسبه ی ضریب همبستگی پیرسون و آزمون T تحلیل گردید.

مادران باردار در سه گروه پرخطر، خطر متوسط و کم خطر دسته بندی شدند. اقدامات لازم منطبق با مدل برای هر گروه از مادران ارایه گردید. با شروع مداخلات روان شناختی در گروه مداخله، خرده مقیاس شکایت جسمانی سازی، کاهش معناداری را 007/0 P-value = نسبت به گروه کنترل نشان داد. بهبود سلامت، به دنبال اقدامات پیش بینی شده در سطح اول مراقبت های بهداشتی اولیه ی باروری، حاصل گردید و تنها 5درصد مادران نیاز به مداخلات از سطح تخصصی داشتند.

مدل ادغام خدمات سلامت روان در مراقبت های بهداشتی اولیه بارداری، با شناسایی اختلالات سلامت روان مادر باردار و انجام اقدامات توسط اولین سطح ارایه دهنده ی خدمات بارداری می تواند به مدیران، سیاست گذاران و تصمیم گیرندگان نظام سلامت جهت بهبود سلامت و کاهش هزینه به منظور ارتقای سلامت مادران و در نهایت، دستیابی به اهداف توسعه ی پایدار کمک نماید.