سنجش و کاربست شاخص ترکیبی عدالت اجتماعی اتحادیه اروپا (SJI) در ایران

شاخص‌های ترکیبی به‌ مثابه ابزارهای حکمرانی، نقشی موثر در شناخت وضع موجود و مداخله‌های تنظیمی جهت رسیدن به وضع بایسته دارند. این مقوله، در مورد عدالت اجتماعی به‌عنوان مفهوم و آرمانی چند بعدی، هنجاری و پیچیده اهمیت مضاعف پیدا می‌کند. شاخص ترکیبی عدالت اجتماعی (SJI) که به برآورد وضعیت عدالت اجتماعی در اتحادیه اروپا می‌پردازد، در سالیان اخیر در کشورهای دیگر نیز مورداستفاده قرارگرفته است. به دلیل عدم آشنایی با این شاخص در داخل و نبود داده‌های آماری برخی از سنجه‌های این شاخص ترکیبی، تاکنون برآوردی از وضعیت ایران از منظر این شاخص صورت نپذیرفته است. پژوهش حاضر کوشیده است با بومی‌سازی این شاخص به برآورد وضعیت عدالت اجتماعی در ایران بپردازد. نتایج نشان می‌دهد نمره کل شاخص ترکیبی عدالت اجتماعی از 8 در سال 1385 به 8.4 در سال 1395 افزایش پیدا کرده است. این افزایش جزیی معلول عملکرد کشور در کاهش فقر و حمایت از طبقات پایین درآمدی بوده است؛ بااین‌حال، روند شاخص در بازار کار، سلامت، آموزش و تحقق عدالت بین نسلی نگران کننده است.