نگاهی به تاریخچه پژوهش های باستان شناختی جزایر هرمزگان

نخستین گام‌ها در باستان‌شناسی هرمزگان، تقریبا هم‌زمان با سایر نقاط ایران در یک‌ونیم قرن پیش برداشته شد و از ابتدای امر، جزایر هرمزگان مرکز توجه این پژوهش‌ها به‌شمار می‌رفت. این فعالیت‌ها همچون دیگر نقاط کشور، از سوی پژوهشگران غربی آغاز و سه دهه بعد توسط پژوهشگران ایرانی دنبال شد. بااین‌حال مقطعی بودن این پژوهش‌ها و نبود کاوش و بررسی گسترده و مداوم سبب شد که این جزایر به‌رغم غنای تاریخی - فرهنگی، چندان‌که باید شناخته شده نباشد. در این نوشتار سعی شده است با مرور روند فعالیت‌های باستان‌شناختی جزایر هرمزگان، کاستی‌های این حوزه پژوهشی بررسی شود. نتایج به‌دست‌آمده حاکی از اهمیت پژوهش‌های باستان‌شناختی در جزایر هرمزگان و لزوم رشد و گسترش آنها است. عدم انسجام و نبود یک برنامه کلی، از جمله مسایل قابل‌توجه دیگر این پژوهش‌ها به‌شمار می‌روند. متاسفانه، حجم قابل ‌توجهی از اطلاعات جمع‌آوری‌شده طی چند دهه اخیر، به‌صورت گزارش‌های منتشر نشده در مراکز اسناد نگهداری می‌شود؛ و در بسیاری از موارد، همین گزارش‌های اولیه نیز تحویل داده نشده و از این‌رو، از نتایج برخی از پژوهش‌ها اطلاعی در دست نیست. با همه این کاستی‌ها، نتایج حاصل از بررسی‌ها، کاوش‌ها و گمانه‌زنی‌هایی که در دو دهه اخیر توسط نسل جوان باستان‌شناسان ایرانی صورت گرفته است، نشان از آغاز مرحله جدیدی از این پژوهش‌ها در این بخش از سرزمین ایران است. در نوشتار حاضر فراز و نشیب‌های فعالیت‌های باستان‌شناختی در جزایر هرمزگان به ترتیب تاریخ در هر جزیره بررسی و مرور شده است.