پاندمی COVID-19 در سالمندان جامعه و مراکز نگهداری در ایران

همه گیری بیماری COVID-19 در سال 1398 (10 دی ماه) از شهر ووهان چین شروع شد و به سرعت به یک مشکل جهانگیری [1] در دنیا تبدیل شد. رشد سریع اولیه این بیماری در ایران طی 25 اسفند ماه 1398 تا 8 فروردین 1399 بود (1). این بیماری علاوه بر مسایل جسمی، تبعات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی زیادی به همراه داشت.یکی از گروه های سنی که کمتر دیده شد و بیشتر در معرض خطر بود سالمندان جامعه بودند، با توجه به نرخ رشد جمعیت سالمندان در ایران (3/9 درصد) (2) و جمعیت 9/2 درصدی سالمندان ایرانی (3) و همچنین شیوع بیشتر بیماری های زمینه ای (مانند بیماری قلبی عروقی، فشارخون، دیابت و غیره) در سالمندان، لازم است به جمعیت سالخورده ایران بیشتر توجه گردد. براساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری بیماری آمریکا از هر ده مرگ رخ داده، هشت نفر آن بالای 65 سال سن داشته اند (4). توصیه های صورت گرفته برای سالمندان عموما شامل شستن دستها، ماندن در منزل، حفظ فاصله اجتماعی (دو متری) و برای سالمندان بستری در مراکز نگهداری شامل محدودیت ملاقات ها، محدودیت فعالیت ها در مرکز و کنترل روزانه علایم بیماری در سالمندان و کارکنان مرکز می باشد. در مطالعه مک مایکل گزارش شد که 101 سالمندان و 50 مراقب در مرکز کینگ کانتری مبتلا به بیماری شده بودند. میزان کشندگی بیماری COVID-19 در حدود 34 نفر (33/7 درصد) برای سالمندان و صفر برای مراقبین بود (5).در مطالعه نیکپور اقدم و همکاران که موج اول بیماری در طی 30 بهمن 1398 تا 27 فروردین 1399 انجام شد مشخص گشت که میانگین سنی 239 فوت اتفاق افتاده 13/67 ± 65/38 سال بود و نزدیک به 67 درصد فوت ها در سالمندان بالای 60 سال رخ داده بود (6). براساس اعلام سازمان بهزیستی ایران، پس از شیوه بیماری، اقدامات پیشگیرانه ای شامل: تخصیص معادل 2 دلار جهت پیشگیری از بیماری کرونا در کل مراکز شبانه روزی، ارایه آموزش های لازم به پرسنل و خانواده های افراد بستری، عدم پذیرش موارد جدید و ترخیص تا اطلاع ثانوی، حذف تردد غیر ضروری پرسنل و حضور دایم پرسنل، ارایه دستور العمل های خاص برای سالمندان در تمام مراکز نگهداری انجام شد (7). بنابر داده ها حدود 87 سالمند موسسه خیریه کهریزک به COVID-19 مبتلا شده اند و برای مراقبین آنان 68 نفر اعلام شده است (8). 27 نفر از سالمندان مبتلا در کهریزک فوت شده اند (9) که بر این اساس میزان کشندگی بیماری حدود 31 درصد است. متاسفانه داده های موجود و اعلام شده بسیار اندک هستند و هنوز نمی توان تفسیر دقیقی از وضعیت بیماری COVID-19 در سالمندان جامعه و مراکز نگهداری در ایران ارایه داد. براساس یافته های بدست آمده، وضعیت بیماری COVID-19 در سالمندان جامعه در شرایط مطلوبی قرار نداشت و با توجه به شیوع بیماری های زمینه ای در سنین سالمندی، میزان مرگ و میر در سالمندان بالا بوده است. اما وضعیت مراکز نگهداری در ایران نسبت به سایر کشور نیز از نظر تعداد مرگ و میر تفاوت فاحشی ندارد و لازم است اقدامات پیشگیرانه با جدیت بیشتر ادامه یابد.