مطالعه نقش عوامل محیطی در توزیع استقرارهای ایلام قدیم و میانه شهرستان اردل، با تاکید بر چشم انداز کارست

پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:

عوامل محیطی همواره در شکل گیری و چگونگی استقرارهای انسانی نقش تعیین کننده ای داشته اند. یکی از این عوامل محیطی «کارست» نام دارد. مناطق کارستی شرایط جغرافیایی بسیار ویژه ای دارند که در این پژوهش برروی تاثیر کارست بر شکل گیری و تداوم استقرارهای ایلامی شهرستان اردل مطالعه شده است. ویژگی های چشم انداز کارست، مانند «خاک» نه چندان مناسب برای کشاورزی و دسترسی دشوار به آب سطحی، به گونه ای است که برای زندگی یک جانشینی چندان مناسب نیست؛ هم چنین عوامل جغرافیایی دیگر مرتبط با کارست از جمله شیب زمین، دوران زمین شناسی و ارتفاع از سطح دریا در مورد استقرارهای ایلامی شهرستان اردل به گونه ای هستند که تنها زندگی کوچ نشینی را در بخش هایی از این چشم انداز میسر کرده است. این درحالی ست که برخی از پژوهشگران زندگی کوچ نشینی در فلات ایران در دوران تاریخی را چندان ممکن نمی دانند؛ از این رو در پژوهش حاضر پرسشی که مطرح شده آن است که، نقش کارست در شکل گیری استقرارهای ایلام قدیم و میانه در شهرستان اردل به چه صورت بوده و این چشم انداز چه تاثیری در زندگی کوچ نشینی در این منطقه طی دوره ایلام قدیم و میانه داشته است؟ روش مدنظر در اینجا، ترسیم نقشه های GIS با مشخص کردن  گستره کارست و  پراکنش محوطه های ایلامی  نسبت به آن ها  است. در کنار آن، توجه به منابع تاریخی نیز می تواند راهگشا باشد و شاید بتوان با مطالعه ی جای نام های ایلامی، برخی از جای نام های آن را در منطقه یادشده جایابی نمود؛ به عنوان نمونه برخی از محققان جای نام «لو.سو» را برای حدود منطقه بختیاری پیشنهاد داده اند. جای نامی که بخشی از منطقه «سیمشکی» بوده و احتمالا مردمانی کوچ نشین داشته است؛ در واقع شهرستان اردل به عنوان بخشی از منطقه بختیاری با حداقل 65% استقرار کوچ نشینی در دوره ایلام که در پژوهش حاضر مشخص گردید، می تواند نمونه ای از معیشت کوچ نشینی در دوره ایلام قدیم و میانه و در منطقه سیمشکی در هزاره های سوم و دوم پیش ازمیلاد باشد که در چشم انداز کارست و با توجه به منابع محیطی آن شکل گرفته است.

زبان:
فارسی
صفحات:
55 تا 74
لینک کوتاه:
https://www.magiran.com/p2211385