سخن سردبیر

درتاریخ اندیشه سیاسی جدید، دو کتاب شهریار ماکیاولی و لویاتان هابز از اهمیت ویژه یی برخوردارند. هر دو اثر، تقریبا همزمان در قرن هفدهم میلادی نوشته شده اند، الا اینکه یکی در ایتالیا و دیگری در انگلستان. موضوع مشترک در اینها ماهیت دولت و نحو، فرمانروایی حاکمان بر رعایا و مردمان و در یک کلام، چیستی دولت مطلوب است؛ حکومتی که به هیچ اصلی از اصول اخلاقی پایبند نیست و با انسانها همانند وحوش و بهایم باید رفتار کند. حدود یک قرن قبل از آن، هنری هشتم پادشاه انگلستان به قتل فیلسوف سیاسی مشهور و نویسنده اتوپیا، یعنی تامس مور فرمان داد و در 1535 سر از تن او جدا کردند. اما در سر آغاز عصر جدید، سیاست و تفکر سیاسی در چه شرایطی قرار داشته که زمینه های ظهور چنین پدیده هایی را فراهم ساخته است؟ در اینجا قصد تحلیل مفاد آثار و وقایعی چون قتل توماس مور را نداریم؛ قصد ما ریشه یابی و التفات به منشا رفتار سیاسی قدرتهای امروز، یعنی آمریکا و اروپا است. از خود میپرسیم براستی کارنامه دموکراسی و لیبرالیسم جدید در چهارصد ساله اخیر چگونه است و آیا شعارهای آزادی و برابری و انسان دوستی و صلح و آبادانی و رعایت حقوق بشر، در برابر هزاران صحنه خشونت و جنگ و تجاوز و کشتار و ویرانی، که عمدتا از ناحیه استعمار اروپاییها یا بپشتوانه قدرت نظامی و سیاسی و دسیسه های رنگارنگ اروپایی امریکایی بر ملتهای ضعیف و مظلوم تحمیل شد، رنگ و نشانی دارد؟ مگر از زمان برده داری و برده فروشی غرب و رفتار کمپانی هند شرقی انگلستان و نسل کشی آمریکاییها در ویتنام و ژاپن و کره و کودتاهای خونین آنها در آمریکای جنوبی و وقوع دو جنگ بین الملل و کشتار هزاران تن در منطقه بالکان، یعنی قلب اروپا، چقدر گذشته است؟ آیا جز اینست که مرور و ملاحظه رویدادهای تلخ و غم انگیز همین دو دهه اخیر در هزاره سوم میلادی، نشان از منشییت و دخالت آشکار و پنهان غرب در وقوع و گسترش چنین پدیده های شومی دارد؟ و حتی پدیده هایی که ظاهرا رنگ و بوی شرقی به آنها داده اند مانند القاعده و تکفیری و وهابیت و اخیرا داعش همگی در اصل از دامان ناپاک سیاست غرب متولد شده و بر سر سفره آنها تغذیه کرده و میکند؟شهریار و لویاتان سندی است که تولد انسانی خاص و وقوع حوادثی بدست وی را در آینده خبر میدهد؛ گویی نویسنده در آیینه زمان چیزی را میدیده است که صورت بالفعل آن در زمانه ما آشکار شده، یعنی جدایی و استقلال سیاست از دین و حتی اخلاق و وجدان عمومی بشر. اگر تا چندی پیش صدای شعار مبارزه با تروریسم در محافل و رسانه های غربی گوش فلک را پر میکرد، امروز تروریسم دولتی به سرکردگی آمریکا و رژیم غاصب صهیونیستی، در خاک دیگر کشورها آدمکشی میکند و صدایی از مدعیان لیبرالیسم و دموکراسی در نمی آید! البته براستی چه دارند که بگویند؟ اگر روزگاری مردمان آسیا و افریقا و دیگر مناطق محروم جهان، چشم به آرمانشهر و اتوپیای غربی دوخته بودند، امروز در مقابل چشمان خود، ستم و نابرابری فراگیر برآمده از سیاست اخلاق ستیز و دین زدایانه غرب را مشاهده میکنند و در سستی و پوچی سراب انسانیت مدرن تردید ندارند. نسل حاضر اگر فرصت یا حوصله کافی برای مطالعه تاریخ جهان را ندارد، حداقل بازخوانی تاریخ معاصر را جهان را تکلیف خود بداند. گذشت زمان و تاریخ غفلت آور است، ولی یادآوری گذشته همواره برای حاضرین عبرت انگیز و راهگشاست.