استخراج سیاست های توسعه توانمندی های فناورانه شرکت های اکتشاف و تولید ایرانی در حوزه ازدیاد برداشت نفت

علی رغم این که ایران جزو بزرگترین کشورهای دارنده ذخایر نفت و گاز جهان است، اما از منظر فناوری های بالادستی نفت، همواره دارای مشکلاتی بوده و شرکت های اکتشاف و تولید ایرانی جایگاه قابل ملاحظه ای به لحاظ سطح توانمندی فناورانه به خصوص در حوزه مهم ازدیاد برداشت نفت دنیا ندارند. در کنار عوامل متعدد در سطوح خرد و صنعت، سیاستگذاری مناسب و حمایت دولتی در سطح کلان اهمیت ویژه ای در توسعه توانمندی فناورانه شرکت های داخلی دارد. به این منظور، مقاله حاضر به استخراج و ارزیابی مهمترین سیاست های کلان برای توسعه فناورانه شرکت های اکتشاف و تولید در حوزه ازدیاد برداشت نفت پرداخته است. ابتدا با استفاده از روش تحلیل مضمون، سیاست های به کار گرفته شده و تجربیات موفق کشورهای دیگر با مرور جامع ادبیات استخراج شد، سپس با به کارگیری روش مدلسازی ساختاری تفسیری و بر اساس نظرات خبرگان اکتشاف و تولید ایران، این سیاست ها برای فعالیت های ازدیاد برداشت نفت صنعت نفت ویژه سازی شده و در قالب مدلی سطح بندی شده و روابط بین آن ها مشخص شد. تقویت ارتباط صنعت و دانشگاه، مشوق های مالی برای فعالیت های تحقیق و توسعه شرکت ها، ایجاد موسسات تحقیق و توسعه دولتی، ایجاد پیوند با شرکت های بین المللی و جذب و دانش فناورانه آن ها، سیاست جایگزینی واردات و حفاظت از بازار داخلی، و تجاری کردن نوآوری های شرکت ها و حمایت از آن ها از مهمترین سیاست های کلان استخراج شده از نتایج این پژوهش هستند.