اصول اساسی ارزیابی ردپای آب و چالش های موجود در ایران

زنجیره عرضه یک محصول به یک کاربر، یک فرایند زمانی و مکانی است. این زنجیره گستره ای محلی تا جهانی دارد و در آن، آب مصرف و در نهایت آلوده می‏ شود. ردپای آب یک شاخص چند بعدی است. ردپای آب مصرف مستقیم و غیرمستقیم آب توسط یک مصرف‏ کننده یا یک فرایند تولید را بیان و آب آلوده شده در زنجیره تولید را توصیف می کند. ارزیابی کامل ردپای آب در چهار مرحله تعیین اهداف، مرحله محاسبات، ارزیابی پایداری ردپای آب و تدوین قواعد سیاست گذاری، انجام می شود. در چارچوب «ارزیابی ردپای آب» ابتدا باید اهداف جامع و نهایی مطالعه (ایجاد آگاهی، اصلاح الگوی مصرف، تحقق پایداری یا تصمیم‏ گیری‏ های سیاستی) مشخص شود. همچنین باید مقیاس مکانی/زمانی و جامعه هدف مورد مطالعه (فرد، محصول یا محدوده جغرافیایی) تعیین شود. در گام بعد رویکرد مطالعه (محاسبه مصرف مستقیم یا غیرمستقیم، ردپای آبی، سبز یا خاکستری) مشخص می شود. این مقاله اصول اساسی این چارچوب و امکان پیاده‏ سازی آن را در ایران بیان می‏ کند. ازآنجایی‏که بدون رعایت این ساختارها در مطالعات ردپای آب و محاسبات آب مجازی، نتایج به‏ دست آمده برای تصمیم ‏گیری ‏های سیاستی قابل اتکا نمی‏باشد، در نتیجه امکان برآورد دقیق ردپای آب یک منطقه به‏ منظور برنامه ‏ریزی برای کاهش مصرف آب، وجود نخواهد داشت. بنابراین ضرورت آشنایی با چنین چارچوبی، اهمیت پیدا می ‏کند.