مفاهیم حقوق بشر و شهروندی در اشعار پروین اعتصامی و طاهره صفارزاده

مفاهیم حقوق بشر و شهروندی در دنیای معاصر از مفاهیم کلیدی و حساسی هستند که به دلیل ارتباط تنگاتنگ با مسایل اجتماعی و سیاسی، کانون توجه و امعان نظر قرار گرفته اند. شاعران و ادیبان همیشه دغدغه بیان مسایل اجتماعی جامعه خود را داشته، و ادبیات هر عصری منعکس کننده مسایل آن جامعه است. بر این اساس هدف اصلی این پژوهش بررسی برخی از شاخصه‏های مفاهیم حقوق بشر و شهروندی در دیوان پروین اعتصامی و طاهره صفارزاده است.

مواد و روش ها: 

در پژوهش حاضر برای گردآوری اطلاعات به روش اسنادی از منابع کتابخانه ای و دیوان پروین اعتصامی و صفارزاده استفاده گردیده است. رویکرد این مطالعه، توصیفی تحلیلی است و به شیوه کیفی انجام می یابد.

یافته ها: 

با بررسی شاخصه های حقوق بشر و شهروندی در آثار پروین اعتصامی مشخص گردید که وی در مورد مقوله های آزادی، بی عدالتی و فاصله طبقاتی، عدم توجه به حال یتیمان، فقر و محرومیت و بی مهری مردم نسبت به یکدیگر، نفرت خود را به دلیل خفقان موجود در جامعه با کنایه بیان نموده است. طاهره صفارزاده نیز مولفه های فوق را همراه با مقوله های میهن دوستی، علم و دانش، آسیب های اجتماعی و اخلاقی، به طور مستقیم بیان داشته است. وی همچنین در خصوص شاخص صلح طلبی در اشعار خود به «صلح منفی» اعتقاد دارد.

نتیجه گیری:

 تعمق در سروده های حکیمانه این دو شاعر نشان می دهد آنچه که موجب محبوبیت این دو شاعر شده، سازگاربودن اشعار آن ها با مسایل اجتماعی جامعه است. نکته مهم در آثار این دو شاعر آن است که هیچ گاه دچار روزمرگی نشده و همیشه درصدد «آشنایی زدایی» از مسایل اجتماعی دوران خود بوده ، به طوری که با دیدی منتقدانه و همراه با عواطف بشردوستانه، به شاخصه های حقوق بشر و شهروندی اشاره داشته اند.