ضرورت کاربست هوش مصنوعی در علوم اسلامی

اشاره: اولین همایش ملی «هوش مصنوعی و علوم اسلامی» به منظور هم‌افزایی و تبیین بیشتر اهداف و توانایی‌ها، در چهارم آبان 1399 در شهر مقدس قم برگزار شد تا با گردهمایی صاحب‌نظران علوم حوزوی و دانشگاهی، علاوه بر شناخت ظرفیت‌ها، فرصت‌ها و تهدیدها، زمینه‌های هرچه بهتر این خیزش محقق شود.
هوش مصنوعی، به عملکرد سیستم‌هایی گفته می‌شود که در شرایط محیطی خاص می‌توانند تصمیم‌گیری صحیح داشته باشند و واکنش‌هایی مشابه رفتارهای هوشمند انسانی از خود نشان دهند؛ به عبارت دیگر، فرآیندهای هوشمند انسانی، نظیر شبیه‌سازی فرآیندهای تفکری و شیوه‌های استدلالی انسانی و پاسخ موفق به آنها و یادگیری و توانایی کسب دانش و استدلال برای حل مسایل، توسط ماشین انجام می‌شود.
هوش مصنوعی کمک می‌کند فرآیندی که توسط انسان در مدت چند ساعت یا چند روز، آن هم با درصد بالای خطا صورت می‌‌گیرد، در چند ثانیه و با دقت بالا تحقق یابد. بنابراین، هوش مصنوعی می‌تواند در زندگی انسان کاربردهای بسیاری داشته باشد.
نظر به پیشرفت‌های گسترده هوش مصنوعی، می‌توان از آن در حل برخی از مسایل دشوار یا پرهزینه در علوم اسلامی نیز بهره گرفت و با صرفه‌جویی در وقت و همچنین افزایش دقت، گام بلندی در جهت پیشرفت این علوم برداشت. به‌علاوه، با به‌کارگیری ابزار قدرتمندی همچون هوش مصنوعی توسط محققان، دریچه‌های تازه‌ای از مسایل جدید علمی گشوده خواهد شد.
گستردگی موضوعات، مبانی و اطلاعات متعدد، عدم امکان عملی توجه همه‌جانبه به تمام علوم دینی در یک لحظه، ضرورت جست‌وجوی عمیق و دقیق و هوشمند در میان کتاب‌ها و...، از مواردی هستند که به‌روشنی، بر ضرورت توجه به حضور هوش مصنوعی در مسیر استنباط علوم اسلامی حکم می‌کنند.
ازاین‌رو، حوزه علمیه برای پاسخگویی و نقش آفرینی در چشم انداز جمهوری اسلامی ایران و بازآفرینی تمدن اسلامی، نیازمند ورود به عرصه‌های دینی و به‌ویژه عرصه فقهی از طریق ابزارها و امکانات جدید حوزه‌های مربوط به هوش مصنوعی است.
در ادامه، «ضرورت کاربست هوش مصنوعی در علوم اسلامی» در گفت‌وگو با جناب حجت الاسلام والمسلمین بهرامی، ریاست مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی و نایب‌رییس شورای سیاست گذاری همایش هوش مصنوعی به بحث گذاشته شده است.