ناکامی سازمانی و رهبری مصلح: نظریه داده بنیاد

با مروری بر نظریه های صفات رهبری تا نظریه های رفتار رهبری و نظریه های اقتضایی در مسیر توسعه نظریه های رهبری در مدیریت، مشخص می شود که چگونه اغلب این نظریه ها، به رهبران و توانمندی های آنان در راستای اهداف سازمان، با دیدی مثبت و سازنده نگریسته اند. پژوهش حاضر، درصدد بررسی شکل گیری پدیده دیالکتیکی ناکامی/ امید و استخراج قضایایی منتج شده از ظهور رهبر مصلح در سازمان است.

این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت، توصیفی است و در آن از راهبرد پژوهشی نظریه داده بنیاد با روش استراوس و کوربین استفاده شده است. به اتکای تحلیل مصاحبه های عمیق انجام شده با 17 نفر از کارکنان سازمانی منتصب به دولت در یکی از استان های کشور، فرایند پدیده بررسی شده کشف شد و یافته ها به صورت مجموعه ای از قضایا تدوین شده و در قالب مدلی از روابط علی ترسیم شدند.

یافته ها:

 در مرحله کدگذاری باز، 30 مقوله و 159 مفهوم استخراج شدند. در مرحله کدگذاری محوری، بر اساس مفاهیم مقوله محوری، شرایط علی، راهبرد، بستر، شرایط مداخله گر و پیامدها، مدل پارادایمی ارایه شد و در مرحله کدگذاری انتخابی نیز مدل نظری برخاسته از یافته های پژوهش تشریح شد.

نتیجه گیری:

 ویژگی های رهبران سازمان مثل عمل گرا، مصمم و قاطع، هدف گرا، پایبند به آرمان، سرشار از معنویت، نوع دوست، خودکنترل و اخلاق گرا، می توانند زمینه های ناکامی کارکنان از جمله تضاد و بی عدالتی، سرکوب کنندگی، رعب آوری، جو خفقان و عذاب آور را از بین ببرند. از طرف دیگر، برآورده شدن نیازهای ارضانشده کارکنان، تقویت ویژگی هایی مثل تقوا، دل سوزی، دغدغه مندی و ازخودگذشتگی در کارکنان، می توانند ادراک بهبود وضعیت سازمان را نهادینه کنند.