بررسی اثر مدل بهینه کاربری اراضی بر کاهش دبی حداکثر و گل آلودگی آب (مطالعه موردی: حوزه آبخیز منشاد استان یزد)

یکی از عوامل اصلی در کاهش کیفیت آب رودخانه ها، تغییر کاربری اراضی در سطح حوزه است. پژوهش حاضر با هدف انتخاب بهترین شیوه مدیریت کاربری اراضی به منظور افزایش کیفیت آب از نظر کمترین گل آلودگی، بهبود کیفیت مناظر طبیعی و تفرجگاهی انجام شد. بدین منظور آثار تغییر کاربری اراضی بر گل آلودگی برای دوره های بازگشت 2 تا 011 سال با تلفیق سیستمهای اطالعات جغرافیایی (GIS) و مدل HMS-HEC ،در سال 0930 در حوزه آبخیز منشاد استان یزد بررسی شد. پارامتر متغیر در هر مرحله شبیه سازی، مقدار شماره منحنی (CN) و مدل آمایش سرزمین داده ها بود. پس از تهیه نقشه CN ، مدل HMS-HEC با استفاده از روش شماره منحنی، معادله حفاظت خاک SCS در سطح زیرحوزه ها و نیز به روش روندیابی زمان تاخیر برای وقایع بارش-رواناب مشاهدهای واسنجی و اعتباریابی شد. در نهایت مناسب- ترین مدل از بین منحنیهای سنجه رسوب خطی و غیرخطی برازش شد. نتایج نشان داد که درصد انطباق کاربری فعلی با مدل آمایش خیلی زیاد بوده و حذف تراسها در مدل آمایش سرزمین در مقایسه با کاربری فعلی به طور متوسط 00/6 درصد به حجم سیل، 29/6 درصد به دبی اوج جریان، 12/00 درصد بر گل- آلودگی در دبی اوج جریان افزود. بنابراین با توجه به نتایج بدست آمده، تراس بندی باغات در شیبهای مجاز به مدیریت آب و خاک حوزه آبخیز کمک زیادی کرده به طوریکه اختلاف زیادی در گلآلودگی خروجی حوزه بین دو سناریو دیده نشد.